Wie vertrouwt wie online?
Online vertrouwen achter de schermen aangestuurd
Hoe kan het dat we, ondanks alle negatieve berichtgeving over cybercriminaliteit en manipulatie van bedrijven online, ons toch vol vertrouwen op internet begeven? Deze paradoxale verwondering ligt ten grondslag aan het proefschrift van filosofe Esther Keymolen. Ze concludeert dat er een duidelijk verschil is tussen de manier waarop we online diensten ervaren en hoe deze diensten in feite opereren. Echt succesvolle online services of slimme apparaten maken zichzelf onzichtbaar. Dan zijn we niet meer op Facebook of Twitter, maar bij onze vrienden of volgers. Zo lijkt het alsof we direct contact hebben met anderen, terwijl deze interactie door en door wordt gevormd en gestuurd door de curatoren achter deze diensten. Keymolen promoveert donderdag 21 april 2016.
Â
Het is in feite de brandstof waarop vertrouwen draait: niet met zekerheid weten wat de toekomst brengt en desalniettemin handelen, stelt Keymolen. Je kan vertrouwen dan ook zien als een ‘nuttige fictie’. Eigenlijk weet je niet wat de toekomst brengt, maar je handelt alsof je dat toch zeker weet. Ze ontwikkelde een filosofisch analysekader voor de invloed op vertrouwensrelaties online.
Vertrouwensscore Airbnb
Zo onderzoekt Keymolen het online platform Airbnb. Het bedrijf omschrijft zichzelf als een ‘community’ waar gebruikers op basis van vertrouwen rechtstreeks met elkaar zaken kunnen doen. Maar achter de schermen stuurt Airbnb deze relatie door actief de interacties op het platform te monitoren.
Airbnb’s Trust and Safety team spit met de hulp van slimme algoritmes alle data door die het platform oplevert. Zo worden verhuurders die in hun conversatie met een gast melding maken van de bank Western Union door Airbnb geblokkeerd, omdat dit erop zou kunnen wijzen dat ze de betaling buiten het platform om willen regelen.
Door data-analyse kan Airbnb gebruikers een vertrouwensscore toedichten. Als die te laag is, volgt extra onderzoek. Vertrouwen is dus zeker niet iets wat zich uitsluitend tussen gebruikers afspeelt. Airbnb bakent via de technologie duidelijk af wat is toegestaan en wat niet.
Wie vertrouwt wie?
Dat vertrouwen door technologische innovaties heel andere vormen kan aannemen blijkt ook in Keymolens onderzoek naar de opkomst van de digitale hotelsleutel. In sommige hotels kun je met je smartphone je hotelkamer openen. Met ouderwetse hotelsleutels moest de hoteleigenaar er maar op vertrouwen dat de gast de sleutel netjes zou inleveren. Nu hoeft het hotel zich daarover geen zorgen meer te maken.
Sterker nog, het vertrouwen gaat nu zelfs de andere kant op. De hotelgast moet erop vertrouwen dat het hotel de beveiliging van het systeem goed op orde heeft en zorgvuldig met de verkregen data uit de app omgaat. De digitale sleutel is immers niet alleen een sleutel die de deur van de hotelkamer opent, maar –door alle data die via de app door het hotel verzameld wordt- ook een sleutel tot informatie over de hotelgast zelf. Door de evoluerende sleuteltechnologie staan er andere zaken op het spel en veranderen vertrouwensrelaties.