Na bijna twee decennia in de nationale politiek keert Ronald van Raak terug naar zijn oude liefde: de filosofie. Als hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam wil hij laten zien dat Nederland niet alleen een land van koopmannen is, maar ook een rijke, vaak vergeten traditie van denkers kent. Hij werd hierover geinterviewd door Geerten Waling van EW. HIeronder lees je een samenvatting van het interview. Het originele interview is te lezen op de website van EW.
Van Raak, jarenlang een bekend gezicht in de Eerste en Tweede Kamer, vertelt in het interview over het grote verschil tussen het politieke spel en de wereld van ideeën. Hij vertelt dat hij zich in Den Haag vaak ergerde aan hoezeer de aandacht ging naar beeldvorming en procedures in plaats van naar overtuigingen en visies. Voor hem is politiek juist de plek waar verschillende maatschappelijke belangen en waarden botsen – en waar je het gesprek daarover niet uit de weg moet gaan.
Zijn fascinatie voor ideeën begon al voor zijn politieke carrière. Hij promoveerde op de geschiedenis van het conservatisme in de negentiende eeuw en bleef ook als Kamerlid altijd filosofieboeken verslinden, naar eigen zeggen om te ontsnappen aan de waan van de dag en om kwesties vanuit een breder perspectief te kunnen benaderen. Ook vond hij het makkelijker om het inhoudelijk oneens te zijn met politici die wél een duidelijke ideologische basis hadden, dan met partijen die volgens hem vooral op strategie en peilingen leunen.
In zijn huidige rol als hoogleraar ‘Filosofie in Nederland’ zet Van Raak zich in om de geschiedenis van het denken in de Lage Landen weer onder de aandacht te brengen. Hij wil dat Nederlandse denkers uit de middeleeuwen en vroegmoderne tijd niet vergeten worden en wijst erop dat filosofie hier altijd verweven was met maatschappelijke en religieuze vragen. Zijn vorig jaar verschenen boek over de Moderne Devotie is daar een voorbeeld van: een beweging die, deels buiten de macht van kerk en stad om, nadruk legde op persoonlijke verdieping en gemeenschapsleven.
Daarnaast werkt hij aan een groot overzichtswerk over tien eeuwen filosofie in Nederland, dat straks als handboek moet dienen voor studenten. Voor dat project kijkt hij niet alleen naar beroemde namen als Spinoza en Erasmus, maar ook naar minder bekende middeleeuwse denkers en naar de internationale invloeden op het Nederlandse denken. Volgens Van Raak laat de geschiedenis zien dat Nederland vaak een ontmoetingsplek was voor ideeën uit verschillende tradities – en dat juist die uitwisseling het denken hier heeft gevormd.
- Meer informatie
Het interview waar in dit artikel naar wordt verwezen is te lezen op de website van EW. Het interview is geschreven door Geerten Waling en gepubliceerd op 29 juni 2025.
- Gerelateerde content
