Hippe ondernemingen, culturele consumptie en nieuwe stedelijkheid: Effecten van commerciële gentrificering

Langzaam maar zeker wordt de stad bevolkt door een nieuwe soort bewoners. Zij zijn vaak hoogopgeleid, 'van oorsprong' Nederlands of ‘expat’, relatief jong, en vormen doorgaans een één- of tweepersoonshuishouden of klein gezin. Deze ‘nieuwe middenklassers‘ komen af op de karaktervolle appartementen, de lommerrijke omgeving of juist de drukke winkelstraten, de fraaie locatie van de buurt, haar diversiteit en stoere karakter. Zij personifiëren de schijnbaar onvermijdelijk residentiele gentrificering, waarover zoveel te doen is, en jagen tegelijkertijd een proces aan van commerciële gentrificering. 

Etnische ondernemingen en andere winkels en bedrijfjes aan de onderkant van de markt maken langzaam maar zeker plaats voor hippe en chique zaken zoals coffeebars, craft beer breweries, vintage boetieks, kattencafés, vegetarische restaurants, yoga studio’s, boekhandels, designzaken, taartenarchitecten en mineraalwaterspecialisten. 

De komst van nieuwe plekken van consumptie verbetert niet alleen het voorzieningenniveau van de buurt, vooral ten behoeve van de middenklassen, maar verschaft deze stedelingen bovendien evenzovele kansen om hun sociale identiteit te boetseren.

Nieuwe stedelijkheid, nieuwe middenklasse

In de Vijfde Van Doornlezing wordt de opkomst en het vertoon van nieuwe stedelijkheid’ verder uitgediept. Het aanbod aan stedelijke voorzieningen leent zich uitstekend hiervoor en eigenlijk is het merkwaardig dat dit tot nog toe zo weinig is onderzocht. Maar wie kijkt naar al die etalages en uithangborden, naar de producten en diensten, en naar de verkopers en hun klanten ziet de veranderende bevolkingssamenstelling. En ook het veranderende gebruik van de publieke ruimte, de veranderende stedelijke politiek, de veranderende smaken en voorkeuren van de bewoners, en hun veranderende identiteit en stedelijkheid. Dat maakt de opkomst van die nieuw bedrijfjes en de culturele consumptie die er plaatsvindt, zo interessant. Wie zijn die middenklassers die die winkels en bedrijven bezoeken en, ten tweede, welke sociale processen voltrekken zich er, hoe gaan zij met elkaar om, wat verbindt hen met elkaar en met de buurt waarin ze vertoeven?

Over Jan Rath

Prof.dr. Jan Rath is stad- en migratiesocioloog bij de Universiteit van Amsterdam. In de periode februari - juni 2022 is hij verbonden als wisselleerstoelhouder op de prof. Jacques van Doorn Leerstoel bij de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences en Van Doorn NIAS-KNAW Fellow

Programma

Moderator is journalist en auteur Tracy Metz
15.30 Lezing Jan Rath | Hippe ondernemingen, culturele consumptie en nieuwe stedelijkheid: Effecten van commerciële gentrificering
Gevolgd door paneldiscussie met o.a. Paul Sharo, oprichter van Man met Bril Koffie, Ron van Gelder, Alliantie Hand in hand, Winkelboulevard Zuid, en Joke van der Zwaard, zelfstandig onderzoeker.
17.00 Afsluiting met borrel 

Locatie: Theater Zuidplein