Het toevoegen van overbodige informatie schaadt het leren met multimediaal lesmateriaal, maar als de leerstrategie wordt aangepast valt de schade mee. Dat blijkt uit het proefschrift van onderwijspsycholoog Gertjan Rop. Hij deed onderzoek met experimenten waarbij deelnemers leerden over biologische processen met een combinatie van tekst en afbeeldingen, of ze leerden nieuwe woorden met behulp van afbeeldingen. Rop verdedigt zijn proefschrift donderdag 5 april aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
In lesmateriaal zit nogal eens irrelevante of onnodige informatie. Onnodige informatie, is niet direct noodzakelijk voor het leerproces, terwijl irrelevante informatie is toegevoegd om de materialen op te leuken.
Hoewel de irrelevante informatie het leren aanvankelijk schaadt, blijken de lerenden naarmate ze meer ervaring opdoen met de leertaak, deze informatie te gaan negeren. Ze richten zich dan meer op de essentiële, en minder op de irrelevante informatie. Dit leidt vervolgens tot betere leerprestaties.
Het negatieve effect van onnodige informatie op het leren is minder sterk dan eerder onderzoek deed vermoeden. Daarnaast bleken lerenden ook in staat om de onnodige informatie te gaan negeren naarmate ze meer ervaring opdeden.
Rop deed meerdere experimenten in diverse populaties in de Verenigde Staten en in studenten in Rotterdam en Tübingen, Duitsland. Het blijkt dus dat lerenden in staat zijn om hun studiestrategie aan te passen, en zich meer te focussen op informatie die essentieel is voor hun leerproces.
Deze aanpassing van studiestrategie is impliciet, dit wil zeggen dat deelnemers zelf, zonder dat ze geïnstrueerd waren, meer gingen focussen op de essentiële informatie wanneer ze meer ervaring opdeden met de leertaak. Ook de inschatting welke informatie essentieel was, en welke overbodig is, maakten de deelnemers zelf. Deze resultaten laten zien dat het toevoegen van overbodige informatie aan lesmateriaal misschien niet zo schadelijk is als aanvankelijk werd gedacht, vooral wanneer lerenden de ruimte hebben om hun studiestrategie aan te passen.
Dit is belangrijk nieuws voor ontwikkelaars van lesmaterialen. Aangezien eerder onderzoek vaak uitwees dat overbodige informatie het leren schaadt, was de aanbeveling vanuit de wetenschap vaak dat het presenteren van deze informatie vermeden moet worden. Echter, onnodige informatie lijkt het leren niet of nauwelijks te schaden, terwijl irrelevante informatie het leren minder schaadt wanneer lerenden hun studiestrategie kunnen aanpassen. Wanneer meerdere onderzoeken deze resultaten repliceren, kan deze aanbeveling misschien herzien worden, en kan een ontwerper er voor kiezen om zulke informatie aan lesmaterialen toe te voegen. Mogelijk kan hiermee de motivatie en de interesse van de lerenden verhoogt worden.
- Meer informatie
Marjolein Kooistra, mediarelaties ESSB | 010 408 2135 | kooistra@essb.eur.nl