De Amerikaanse staatsschuld stijgt naar recordhoogte. In september 2025 stond de beroemde National Debt Clock in New York op ruim 37.400 miljard dollar. Dat is zo’n 120 procent van het Amerikaanse bruto binnenlands product (bbp). Volgens emeritus-hoogleraar monetaire economie Casper de Vries (Erasmus School of Economics) ligt er voor Amerika een gevaarlijk pad open.
Ondanks deze zorgwekkende cijfers kan de VS zich nog steeds gigantische schulden veroorloven. Europa daarentegen moet zich juist aan strengere afspraken houden, zoals het Stabiliteits- en Groeipact. Toch lopen ook hier de schulden snel op. In een interview voor NEMO Kennislink zegt De Vries: ‘Op de lange termijn kan een domino-effect ontstaan: hogere schulden leiden tot hogere rentes, waardoor landen nog meer moeten lenen, en uiteindelijk in een recessie belanden,’ waarschuwt hij.
Echte tijdbom voor Europa is de vergrijzing
Prognoses van het Amerikaanse Congressional Budget Office laten zien dat de staatsschuld in 2054 kan oplopen tot 166 procent van het bbp. In vergelijking met de VS staat Nederland er beter voor: de staatsschuld bedroeg in 2024 slechts 43 procent van het bbp. Maar het Europese gemiddelde ligt een stuk hoger, rond de 89 procent, fors boven de afgesproken norm van 60 procent. ‘Er zijn bedroevend weinig landen die zich aan die norm houden,’ stelt De Vries. Frankrijk bijvoorbeeld heeft zich er zelfs nog nooit aan gehouden.
De echte tijdbom voor Europa zit volgens De Vries in de vergrijzing. In landen waar pensioenen grotendeels uit de overheidsbegroting worden betaald, dreigt de schuld in de komende decennia explosief te stijgen. Prognoses van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) laten zien dat Italië in 2070 boven de 250 procent staatsschuld kan uitkomen, en Spanje en Frankrijk rond de 200 procent. ‘Dat zijn schuldenpercentages die uiteindelijk tot een financiële crisis zullen leiden,’ aldus De Vries.
‘Impopulaire keuzes zijn onvermijdelijk’
De Vries pleit voor harde, maar noodzakelijke maatregelen: minder overheidsuitgaven, meer sparen voor pensioenen en een hogere pensioenleeftijd. Alleen zo kan Europa zijn financiële stabiliteit waarborgen en de concurrentie met de Verenigde Staten aan. ‘Wil je op de lange termijn als Europa de strijd met de VS aangaan, dan zullen we op korte termijn harde keuzes moeten maken.’
- Professor
- Meer informatie
Klik hier voor het bewuste interview op de website van NEMO Kennislink. Voor meer informatie neemt u contact op met Ronald de Groot, Media & Public Relations Officer aan Erasmus School of Economics: rdegroot@ese.eur.nl, mobiel: 06 53 641 846.
