De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2020 met 1,7% gekrompen ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Volgens het CBS is dit de sterkste krimp sinds de financiële crisis in 2009. Bovendien leidde de crisis tot de grootste consumptiedaling ooit gemeten. Sandra Phlippen, universitair docent aan de Erasmus School of Economics en hoofdeconoom bij ABN Amro, vertelt over de negatieve cijfers in het Nederlandse televisieprogramma NPO Op1.
Niet geheel onverwacht
Phlippen was bijzonder verrast door de sterke daling van het verbruik. Toch was het niet geheel onverwacht. 'Het consumptieniveau daalt al een tijdje, vooral in de horeca. Bij ABN Amro kijken we naar het aantal pintransacties op een bepaald moment ten opzichte van hetzelfde moment in het jaar daarvoor. Uit de gegevens bleek al een omzetverlies van 70% voor bedrijven in de horeca.
Heldere kant
De zonnige kant is dat Nederland het nog redelijk goed doet in vergelijking met andere landen in de eurozone zoals Spanje en Italië. In deze landen kromp de economie met zo'n 6% ten opzichte van het vorige kwartaal. 'Dat Nederland het in vergelijking met andere landen nog steeds goed doet, komt deels door de intelligente lockdown, maar ook doordat de arbeidsmarkt voor de crisis erg krap was. Daarnaast heeft Nederland een zeer goede online infrastructuur. Veel aankopen die niet meer in de winkelstraat werden gedaan, vonden online plaats. Ons land heeft ook het voordeel dat het een echte diensteneconomie heeft. Veel mensen kunnen vanuit huis werken, dat heeft echt in ons voordeel gewerkt.
De steun van banken
Maar wat kunnen banken doen om de economie in deze tijden te ondersteunen? Een heleboel gelukkig,' zegt Phlippen. 'Het eerste wat we bij ABN Amro hebben gedaan, is al onze klanten 6 maanden uitstel van betaling geven. Als een klant geen gebruik wilde maken van dit uitstel moesten ze dat melden. Hierdoor hebben we veel bedrijven kunnen helpen. Ook hypotheekverstrekkers gaven we uitstel van betaling.
Dilemma
De overheid en de banken staan momenteel voor hetzelfde dilemma. In zekere zin is dit een tijdelijke situatie. We komen langzaam uit de lockdown en zijn op weg naar het nieuwe normaal. Dat nieuwe normaal waar we het over hebben, betekent echter voor veel bedrijven dat hun verdienmodel niet meer werkt zoals het voor de crisis werkte. Uiteindelijk is het de vraag of de overheid in staat zal zijn de hele periode, tot het moment waarop een vaccin op de markt wordt gebracht, te overbruggen door de economie volledig te steunen. Het probleem is echter dat als de overheid de economie blijft steunen, bedrijven actief zullen blijven in delen van de economie die niet productief zijn. Dit bemoeilijkt het economisch herstel op lange termijn. Dit is een zeer heikele kwestie.
- Universitair Hoofddocent
- Meer informatie
Bekijk de uitzending van NPO Op1 van 15 mei 2020 hier.