De overstap naar universiteit is voor veel studenten een spannende fase vol nieuwe indrukken, verwachtingen en uitdagingen. Het Pre Academic Programme (PAP) wil die overgang versoepelen en heeft als doel: academisch succes stimuleren, het gevoel van erbij horen vergroten en het zelfvertrouwen van studenten versterken. Pieter van Lamoen deed in het kader van zijn promotietraject onderzoek naar de effectiviteit van het Pre Academic Programme en keek of hierin verschil zit tussen eerste- en volgende generatie studenten. "We kijken naar de transitie als een sociaal moment. Hoe studenten relaties opbouwen met elkaar blijkt essentieel", zegt hij.
Anders dan een traditionele introweek
Het Pre Academic Programme is een programma dat wordt aangeboden vóór de start van het studiejaar en richt zich op eerstejaarsstudenten aan onze universiteit. Anders dan een traditionele introductieweek draait het PAP niet om borrels of ludieke speurtochten, maar om gestructureerde activiteiten die diepgang creëren. Bijvoorbeeld over studievaardigheden, de academische wereld en je persoonlijke doelen. "Voor veel studenten werkt de standaard introductie prima", aldus de onderzoeker. "Maar zoiets mist vaak wel die diepgaandere onderdelen. Het PAP draagt bij aan creëren vriendschap en dat is belangrijk voor studenten tijdens hun studie, zowel praktisch als emotioneel."
Kleine effecten, grote betekenis
Het onderzoek van Pieter van Lamoen laat zien dat het PAP een klein maar positief effect heeft op zowel de eerste studieresultaten van studenten, als hun gevoel erbij te horen. Opvallend is dat dit gold voor zowel studenten die als eersten in hun familie gaan studeren (eerstegeneratiestudenten), als voor studenten uit gezinnen waar hoger onderwijs al gebruikelijk is. Een verrassende uitkomst? "Een beetje wel. We nemen vaak aan dat eerstegeneratiestudenten meer ondersteuning nodig hebben. Maar in dit geval profiteerden beide groepen", zegt de onderzoeker. "Onderzoeken laten soms ook zien dat bepaalde vormen van ondersteuning minder goed werken voor eerstegeneratiestudenten. Het PAP heeft specifieke modules voor die doelgroep. Dat beide groepen profiteren van het programma wijst erop dat deze onderdelen effectief zijn."
Zelfvertrouwen blijft achter
Toch had het PAP nauwelijks invloed op het zelfvertrouwen van studenten. Volgens de onderzoeker ligt dat mogelijk aan het algemene karakter van het programma. "PAP is niet gekoppeld aan een specifieke opleiding, terwijl die qua aanpak en eisen erg kunnen verschillen. De activiteiten bereiden studenten dus niet altijd voldoende voor op hun eigen studierichting."
Het PAP helpt studenten wel sociale relaties op te bouwen met medestudenten – ook buiten het programma – waar ze ook hulp aan vragen. Maar het programma versterkt nauwelijks de band met de studie of faculteit. Ook zijn volgers van het PAP niet meer geneigd om docenten om hulp te vragen. "Docenten doen niet mee aan PAP", vertelt Pieter van Lamoen. "Een concrete verbetering zou zijn om sessies te organiseren met docenten die studenten later in het jaar weer tegenkomen. Zo ontstaat er meer herkenning en aansluiting bij de studie."
Wat kan beter?
Naast de betrokkenheid van docenten is een ander advies het organiseren van terugkomsessies. Nu is het PAP een warm welkom, maar daarna begint het echte werk. "Die overgang kan groot zijn. Terugkomsessies bieden een kans om te reflecteren, vragen te stellen en opnieuw verbinding te maken."
De onderzoeker benadrukt dat kleinschalig onderwijs vaak wordt gezien als dé oplossing om studenten zich thuis te laten voelen, maar dat dit niet altijd voldoende is. "Studenten die zich al verbonden voelen, profiteren ook van kleinschaligheid. Het draait eerder om sense of beloning: het gevoel erbij te horen. Dat is niet alleen afhankelijk van je achtergrond, maar ook van wie je bent als persoon."
Je thuis voelen is essentieel
Het Pre Academic Programme is geen wondermiddel, maar draagt wel degelijk bij aan een betere start in het hoger onderwijs. Het helpt studenten elkaar te vinden en een netwerk op te bouwen, wat van grote waarde is tijdens de eerste maanden van je studietijd. Om de impact te vergroten, zouden universiteiten volgens de onderzoeker moeten investeren in programma’s die beter aansluiten op de studie zelf, en waar ook docenten actief aan meedoen. Want één ding is zeker: je ergens thuis voelen is de eerste stap naar succesvol studeren.
- Onderzoeker
- Meer informatie
Kom meer te weten over het Pre Academic Programme.
- Gerelateerde content
