De afgelopen twee jaar experimenteerde het Reinier de Graaf ziekenhuis op vier verschillende afdelingen (de proeftuinen) met de ontwikkeling en invoering van twee nieuwe verpleegkundige functieprofielen: de verpleegkundige (MBO niveau) en de regieverpleegkundige (HBO niveau). In deze proeftuinen hadden de verpleegkundigen de regie en kregen zij ruimte en tijd om deze verschillende functies vorm en inhoud te geven. Jannine van Schothorst, promovendus bij de Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM), onderzocht in opdracht van Reinier de Graaf de invoering van deze functiedifferentiatie. Het onderzoek geeft inzicht in de ontwikkeling van verpleegkundig leiderschap in de dagelijkse praktijk.
Schothorst: “In de proeftuinen waren de verpleegkundigen in de lead en we hebben gezien hoe belangrijk het is dat verpleegkundigen zelf functiedifferentiatie vorm konden geven in de praktijk. Dit leidde tot verpleegkundige rollen die passen bij de verschillende competenties, de (verpleegkundige) zorgpraktijk en de ontwikkeling van verpleegkundig leiderschap”.
Uit het onderzoek blijkt o.a. dat het experimenteren met de ontwikkeling van verpleegkundige rollen een ingewikkeld en intensief proces is. “Het is meer dan het verdelen van taken, het gaat om de professionalisering van de verpleegkundige beroepsgroep. Eigenlijk is het een organisatie ontwikkelingsproces, dat om ruimte vraagt voor de regieverpleegkundige zelf en collega verpleegkundigen. Er is sprake van een transitie, zowel beroepsinhoudelijk als in de organisatie van de zorg aan de patiënt”, aldus Anne Marie Weggelaar, onderzoeker bij ESHPM.
Ook zijn verpleegkundigen meer tevreden zijn als zij binnen het team een bijdrage kunnen leveren aan bijvoorbeeld coaching en kwaliteitsverbetering. Collega Iris Wallenburg vult aan: “Regieverpleegkundigen ervaren meer uitdaging en plezier in hun nieuwe rol. Zij spelen een belangrijke rol in de dagelijkse coördinatie van de organisatie op de verpleegafdeling en in kwaliteitsverbetering. De toename van taken en leidt soms tot extra werkdruk, mede door de transitie binnen de verpleegkundige teams. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat op een verpleegafdeling minimaal 30% regieverpleegkundigen nodig zijn. Variabelen zoals taakvolwassenheid van het team, kwaliteitsuitdagingen voor de komende periode en differentiatie in het zorgaanbod op een afdeling vragen om meer regieverpleegkundigen”.
Carina Hilders, directeur Reinier de Graaf ziekenhuis, is blij dat de ontwikkeling van de nieuwe verpleegkundige rollen zo stevig verankerd is. “We wilden graag dat verpleegkundigen zelf de functiedifferentiatie in de praktijk vorm zouden geven. Om dit proces zo goed mogelijk te faciliteren hebben leidinggevenden, Bureau Verpleegkundige Zaken en de Reinier Academie veel tijd en energie vrijgemaakt om hen hierin te ondersteunen en te coachen. Daarmee hebben zij een belangrijke bijdrage geleverd aan dit succesvolle proces”.
Tot slot concludeerden de onderzoekers dat ontwikkeling en inbedding van functiedifferentiatie voor verpleegkundigen geen afgerond traject is, maar een doorgaand en intensief proces.
Publicaties:
Publicatie 1: Experimenteren met functiedifferentiatie. Tussenevaluatie.
Publicatie 2: TVZ artikel
Publicatie 3: Verpleegkundigen in regie. Eindrapport van 2 jaar experimenteren
- Meer informatie
Voor contact:
Afdeling Marketing & Communicatie ESHPM
T (010) 408 9653, E communicatie@eshpm.eur.nl