Bij het woord welvaart denken veel mensen aan geld. Aan rijke mensen met een goede baan en een groot huis. Maar hoogleraar Frank van Oort vindt dat we anders naar welvaart moeten kijken. Volgens hem kun je welvaart beter zien als kwaliteit van leven. Tijdens de Rotterdamlezing legde hij dit verder uit.
Je hoort steeds vaker het woord 'brede welvaart', vooral bij de overheid. Maar wat betekent het precies? Brede welvaart gaat over het welzijn van mensen. Het gaat dus niet alleen over geld. Ook gezondheid, werkloosheid, onderwijs, veiligheid, geluk, wonen, milieu en baanzekerheid spelen een rol.
Toch verschilt de manier van kijken naar brede welvaart per persoon en per instantie. Wat is het belangrijkst? Of is alles even belangrijk? Volgens Van Oort kun je brede welvaart verdelen in drie onderdelen: sociaal, duurzaamheid en economie. "Tussen deze onderdelen weeg je belangen af", zegt hij. "Bijvoorbeeld: je kiest voor meer sociale hulp en minder aandacht voor economische groei. Dat noemen we afruilen. Het is vaak een politieke keuze. In de VS kiest president Trump voor meer economie en minder duurzaamheid. In Europa doen we het juist andersom."
Het afwegen van belangen heeft gevolgen: "Het kost soms ook geld. Ik kocht laatst een koelkast die drie keer zo duur zou zijn als hij op een duurzame manier was gemaakt. Ik kan dat betalen, maar mensen met minder geld niet. Dan ontstaat er meer ongelijkheid. Dat is ook een afruil. Wat vind je belangrijker? Een beter milieu of een eerlijkere verdeling van kosten?"
Een metrolijn tussen Rotterdam en Den Haag
Een voorbeeld van investeren in brede welvaart is de metrolijn tussen Rotterdam en Den Haag (E-lijn). Deze metro is gebouwd zodat meer mensen makkelijk kunnen reizen. "Elke dag zit de metro vol met mensen die anders de auto zouden nemen. Dat is goed voor het milieu. En mensen uit Rotterdam-Zuid kunnen makkelijker werken in Den Haag. Ook zijn huizen langs de E-lijn 70 euro per vierkante meter duurder geworden dan vergelijkbare huizen ergens anders. Als je dat bij elkaar optelt, had je daar de hele E-lijn van kunnen betalen. Dat is dus ook economisch gezien veel waard,", vertelt Van Oort.
Zoveel voordelen! Dan lijkt het vanzelfsprekend om naar meer steden een metrolijn aan te leggen. Het is niet zo simpel. "De metrolijn is bedoeld om vervoer beter bereikbaar te maken. Maar omdat huizen langs de lijn duurder zijn geworden, kunnen armere mensen daar geen huis meer kopen. De metrolijn heeft dus zowel voordelen als nadelen."
Wat maakt mensen gelukkig?
Zoals eerder aangegeven is voor brede welvaart meer nodig dan geld. Het gaat om veiligheid, baankansen, leefomgeving, gezondheid, levensverwachting, geluk. Rotterdam bungelt op veel brede welvaart-lijstje onderaan. Maar als we de dimensies koppelen aan waardering, staat Rotterdam bovenaan.
"Rotterdammers vinden een baan belangrijker dan natuur. Ze zijn blij met wat ze wel kunnen bereiken. Dat is belangrijk om te zien. Waar wonen mensen? Waar werken ze? Hoe reizen ze? En wat vinden ze daarvan? Laten we daar een goed model voor maken, zodat alles op een evenredige manier wordt meegenomen. Daarmee stimuleer je brede welvaart het beste", sluit Van Oort af.
- Professor
- Meer informatie
Pers
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Ronald de Groot, Media & Public Relations Officer bij Erasmus School of Economics via rdegroot@ese.eur.nl, mobiel: 06 53 641 846.- Gerelateerde content
