Naar aanleiding van de toeslagenaffaire benadrukt demissionair premier Rutte dat er nog een hoop moet gebeuren. Naast de financiële compensatie voor de getroffen ouders moet het hele toeslagenstelsel op de kop. Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie aan Erasmus School of Economics, vertelt in een interview met NPO Radio 1 hoe het nieuwe toeslagenstelsel er volgens hem uit zou moeten komen te zien.
Niet de goede richting
‘Het is duidelijk dat er aan het huidige systeem heel wat moet gebeuren’, begint Kavelaars. ‘Toen we met het nieuwe systeem begonnen was er eigenlijk al twijfel of het zou functioneren. Vervelend is wel dat het nog heel lang duurt voordat het nieuwe systeem in effect treedt, omdat er een hele grote omslag gemaakt moet worden. En nog belangrijker: wat betekent dat? Hoe gaan we dat doen?’ Hier laat het kabinet zich echter nog niet over uit. Er is al wel wat onderzoek naar een nieuw stelsel gedaan maar dit gaat volgens Kavelaars nog niet helemaal de goede richting op.
Het nieuwe stelsel
Volgens Kavelaars moeten we in het nieuwe stelsel eigenlijk twee dingen proberen te doen: in de eerste plaats moeten we proberen de voordelen zo veel mogelijk weg te halen bij de toeslaggerechtigden en verplaatsen naar de organisaties die aan de andere kant zitten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de organisaties die de kinderopvang verzorgen. ‘Als je die kosten lager maakt dan is er ook minder reden om subsidie te verstrekken aan de ouders’, zegt Kavelaars. ‘En het aantal instellingen voor kinderopvang is natuurlijk een stuk lager dan het aantal ouders. Hierdoor zijn er minder personen bij het systeem betrokken.’ Volgens Kavelaars zou je dit ook kunnen doen bij de huur- en de zorgtoeslag. ‘De andere richting is dat er minder gekeken moet worden naar de individuele omstandigheden van de persoon. Nu is de toeslag nog heel erg afhankelijk van je inkomen, je vermogen, of je kinderen hebt of niet, en dat maakt het systeem natuurlijk heel erg ingewikkeld. Dit betekent namelijk dat als er iets kleins wijzigt er direct aanleiding is om de toeslag aan te passen. En dit maakt het systeem erg ingewikkeld.’
Een ingewikkelde klus
Volgens Kavelaars gaat het nog minstens een hele kabinetsperiode duren voordat het nieuwe systeem er is. Dit betekent dat we voorlopig nog door moeten gaan met het huidige systeem. ‘Dat betekent dat de uitvoering nu veel beter moet en dat het kabinet goede maatregelen moet treffen om die uitvoering veel zorgvuldiger te doen. Een ander punt dat erbij komt is het overgangssysteem. Dit betekent eigenlijk dat je er nog een regeling bij krijgt. En dit moet natuurlijk ook zo eenvoudig mogelijk.’ Kortom, een ingewikkelde klus die nog heel lang gaat duren.
- Professor
- Meer informatie
Het volledige item van NPO Radio 1, 16 januari 2020, kunt u hier vinden (tijdsslot 7:00 - 8:00 vanaf 4:46 minuten).