Commerciële bedrijven in de Verenigde Staten bieden al aan om embryo’s te selecteren op basis van genetisch voorspelde intelligentie. Niels Rietveld, hoogleraar Economie & Genetica aan Erasmus School of Economics, waarschuwt: ‘Genen vertellen maar een deel van het verhaal. We moeten oppassen voor een samenleving die genetica te bepalend maakt.’
Volgens Rietveld, die onderzoek doet naar de wisselwerking tussen economie en genetica, beïnvloeden genen weliswaar het opleidingsniveau van mensen, maar zijn omgevingsfactoren minstens zo belangrijk. ‘Ongeveer veertig procent van de verschillen in opleidingsniveau is genetisch bepaald,’ zegt hij. ‘Dertig procent komt door familieomstandigheden, en dertig procent door toevallige gebeurtenissen in iemands leven.’
DNA krijgt betekenis in zijn maatschappelijke context
De hoogleraar benadrukt dat genetische aanleg niet los kan worden gezien van maatschappelijke context. ‘Vijftig jaar geleden hadden jongens gemiddeld een hoger opleidingsniveau dan meisjes. Hun DNA is hetzelfde gebleven, maar de samenleving veranderde. Dat laat zien dat genen pas betekenis krijgen binnen hun omgeving.’
Rietveld ziet met zorg hoe genetische kennis commercieel wordt ingezet. ‘In de VS kunnen ouders al embryo’s selecteren op ‘hoger IQ’. Dat vind ik gevaarlijk. Je roept de geest van de eugenetica op,’ zegt hij. ‘Genen voorspellen IQ nog zeer onnauwkeurig, en eigenschappen hangen genetisch sterk met elkaar samen. Een hogere kans op een hoog IQ kan ook samenhangen met een verhoogd risico op bepaalde ziekten.’
Genetisch onderzoek kan debat over kansenongelijkheid verrijken
Toch kunnen inzichten uit genetisch onderzoek helpen om het debat over kansenongelijkheid te verdiepen. ‘Ook als we alle sociale barrières wegnemen, blijven genetische verschillen bestaan,’ zegt Rietveld. ‘Maar dat betekent niet dat we mensen ongelijk moeten waarderen. Diversiteit is juist waardevol.’ De hoogleraar pleit ervoor genetische kennis te gebruiken om beleid te verbeteren, niet om mensen te selecteren. ‘Mijn eigen kinderen verschillen van elkaar: de één leert sneller, de ander is creatiever. Dat ís het leven. En dat moeten we koesteren.’
- Professor
- Meer informatie
Lees hier het volledige interview met Niels Rietveld dat het Algemeen Dagblad op 15 november jl. publiceerde.
Voor meer informatie neemt u contact op met Ronald de Groot, Media & Public Relations Officer bij Erasmus School of Economics: rdegroot@ese.eur.nl, mobiel: 06 53 641 846.
