In Oostenrijk geldt vanaf uiterlijk 1 februari 2022 een vaccinatieverplichting tegen het coronavirus. Tegenover RTL Z licht André den Exter, universitair hoofddocent Gezondheidsrecht aan Erasmus School of Law, toe of zo’n verplichting in juridische zin ook mogelijk is in Nederland en wat de impact zou zijn van een vaccinatieplicht.
Voordat nagedacht kan worden over een eventuele invoering van een vaccinatieplicht, moet het duidelijk zijn dat er geen minder ingrijpende alternatieven voorhanden zijn: “het gaat eerst om vrijwilligheid en als alle vervolgstappen niet effectief zijn, dan pas -in het laatste stadium- gaan lidstaten over tot zo’n verplichting”, aldus Den Exter. Hij benadrukt dat de overbelasting van ons zorgstelsel hierbij altijd het uitgangspunt is.
Stap voor stap
Den Exter ziet, gezien de huidige discussie omtrent het invoeren van de 2G-maatregel, een vaccinatieplicht niet snel gebeuren in Nederland. Deze maatregel is in Oostenrijk eerder al wel ingevoerd. De gezondheidsjurist van de Erasmus Universiteit Rotterdam wijst erop dat de situatie in Oostenrijk niet volledig vergelijkbaar is met de situatie in Nederland: “Oostenrijk is anders, omdat het daar om een veel lager vaccinatiepercentage gaat. De urgentie is daar dan ook groter. In Nederland zullen we eerst de andere stappen ondernemen voordat een verplichting überhaupt op tafel komt.”
Nooit gedwongen vaccineren
Den Exter benadrukt verder dat een eventuele vaccinatieplicht niet hetzelfde is als dwang: “je wordt niet beetgepakt door vier verpleegkundigen om vervolgens onder de dwang een vaccinatie te krijgen thuis.” Wat volgens Den Exter wel het gevolg is van een vaccinatieplicht is dat je het risico loopt op een boete wanneer je jezelf niet laat vaccineren.
Of er in Nederland ooit daadwerkelijk een vaccinatieverplichting komt, kan Den Exter niet zeggen, dat is immers een politieke vraag. Wel is hij van mening dat de wet aangrijpingspunten biedt om het in juridische zin rond te krijgen, onder bepaalde voorwaarden: “het hangt af van de vaccinatiegraad, de druk op de zorg en hoe effectief de huidige en bestaande maatregelen zijn.”