Marokkaanse en Turkse migrantenouderen: kwetsbaar, bevoorrecht en veerkrachtig

Foto: Leo de Bock
Leo de Bock

Migratie heeft Marokkaanse en Turkse migrantenouderen veel positiefs gebracht: velen zijn uitstekend in staat om een goede oude dag te beleven. Om degenen die daarentegen zwaar hulpbehoevend zijn goede zorg te bieden, is niet alleen een cultuurverandering bij de zorginstellingen nodig, maar ook bij de ouderen en hun kinderen zelf. Dat betoogt prof. dr. Tineke Fokkema in haar oratie ‘Migranten van het eerste uur: een verloren generatie op leeftijd?’ Zij aanvaardt vrijdag 8 maart de bijzondere leerstoel ‘Ageing, Families and Migration’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Zo’n halve eeuw geleden kwamen honderden Marokkaanse en Turkse mannen voor werk naar Nederland. Een deel van hen keerde volgens plan na een aantal jaren huiswaarts. Degenen die bleven, lieten veelal hun vrouw en kinderen naar Nederland overkomen en zijn inmiddels oud geworden. Door de hogere leeftijd en toenemende zorgvraag neemt de belangstelling voor deze groeiende groep Marokkaanse en Turkse migrantenouderen in wetenschappelijk onderzoek steeds meer toe.

Bevoorrecht en veerkrachtig

De aandacht voor Marokkaanse en Turkse oudere migranten gaat vooral uit naar hun hogere kwetsbaarheid: ze hebben gemiddeld minder te besteden, kampen vaker met lichamelijke en psychosociale gezondheidsproblemen en zijn slechter gehuisvest dan Nederlandse ouderen zonder migratieachtergrond.
Maar het glas is niet alleen half leeg, het is ook half vol. De migratiestap en het besluit hier te blijven hebben velen geen windeieren gelegd. Zo zijn ze ten opzichte van hun leeftijdsgenoten in Marokko en Turkije welvarender, hebben ze toegang tot betere medische zorg, zijn de toekomstperspectieven voor hun (klein)kinderen gunstiger, en is er hier meer ruimte voor persoonlijke vrijheid. Bovendien doet het algemene beeld van kwetsbaarheid geen recht aan de vele Marokkaanse en Turkse migrantenouderen die wél over de juiste hulpbronnen beschikken om op een veerkrachtige manier oud te worden.

"De migratiestap en het besluit hier te blijven hebben velen geen windeieren gelegd."

Aanpassing in zorg nodig

Ook is er veel aandacht voor de beste vorm van zorg voor zwaar hulpbehoevenden. De dominante norm binnen de Marokkaanse en Turkse gemeenschap dat kinderen voor hun ouders zorgen schuurt in toenemende mate met het drukke werk- en gezinsleven van de mantelzorgers. Er zijn weliswaar cultuurspecifieke en multiculturele (woon)zorgvoorzieningen, maar dat is niet voldoende om de toekomstige zorgvraag te beantwoorden. Het structureel bevorderen van cultuursensitiviteit in de reguliere zorginstellingen is dan ook hard nodig. Een keurmerk waaruit blijkt dat er een migrantvriendelijk beleid wordt gevoerd, kan dit proces versnellen. Marokkaanse en Turkse ouderen en hun kinderen zullen moeten leren te erkennen dat mantelzorg niet altijd de enige goede of meeste geschikte zorg is.

Download de tekst van de oratie van Tineke Fokkema

  • Over Tineke Fokkema

    Prof. dr. Tineke Fokkema is sinds februari 2018 bijzonder hoogleraar ‘Ageing, Families and Migration’ bij de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences vanwege het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI-KNAW). Sinds 1997 is Fokkema onderzoeker bij het NIDI op het gebied van succesvol ouder worden en migratie. Daarnaast is zij coördinator van de IMISCOE Standing Committee ‘Ageing migrants’. Fokkema studeerde Economie aan de Vrije Universiteit en promoveerde daar op verhuisgedrag van ouderen in Nederland.

Meer informatie

Persvoorlichting Erasmus Universiteit Rotterdam, T (010) 408 1216 E press@eur.nl

Meer nieuws ontvangen? Schrijf je in voor de Erasmus Nieuwsbrief

Gerelateerde content
Migranten van het eerste uur: een verloren generatie op leeftijd?
Gerelateerde links
Lees het artikel van Tineke Fokkema op Sociale Vraagstukken
Lees hier het interview met prof. dr. Tineke Fokkema
Aanstellingsbericht prof. dr. Tineke Fokkema

Vergelijk @count opleiding

  • @title

    • Tijdsduur: @duration
Vergelijk opleidingen