Wereldkampioenschappen voetbal en de Olympische Spelen weerspiegelen de migratie-patronen in de wereld én de tijdgeest. Gold in de jaren ’90 een multicultureel team als ideaal waarmee een land succesvol was, nu staat het veranderen van nationaliteit of het gebruikmaken van dubbele nationaliteiten steeds meer ter discussie. De migrant-sporters zitten tussen twee werelden. Dat stellen onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam tijdens het symposium Sport and Nation op donderdag 14 juni 2018 in stadion Galgenwaard in Utrecht.
De onderzoekers (Gijsbert Oonk projectleider, Gijs van Campenhout en Joost Jansen) presenteren nieuwe cijfers van mensen die met dubbel paspoort, of voor een ander land zijn uitgekomen, een database en een historisch overzicht. In het onderzoeksprogramma Sport and Nation bestuderen ze de rol van migratie en nationale identiteit tijdens de Wereldkampioenschappen voetbal en de Olympische Spelen.
Geen nieuw fenomeen
Het aantal spelers dat uitkomt in een land waarin ze niet geboren zijn is sinds de jaren dertig iets gestegen en nu stabiel: tussen de 12 en 14 %. Het publieke debat erover veranderde de afgelopen vijftig jaar echter van toon: het multiculturele team werd eerst gezien als ideaal in de nieuwe wereldorde, daarmee was een natie succesvol. Inmiddels gaat het over loyaliteit, bijvoorbeeld over de Marokkanen zijn die hier zijn opgeleid en geboren, en die nu voor Marokko kiezen. Marokko, Portugal, Tunesië, Zwitserland en Senegal spelen allemaal met meer dan twintig procent voetballers die niet geboren zijn in landen die ze representeren. Brazilië is het enige land in de voetbalgeschiedenis dat meerdere keren aan een WK heeft meegedaan en altijd alleen met in Brazilië geboren spelers speelt.
Uitgefloten
De migrant-sporters zitten vaak letterlijk tussen twee werelden. Zo is Ziyech een held in Marokko en niet in Nederland. In Marokko wordt hij afgerekend op zijn voetbalprestaties, maar in Nederland op zijn nationaliteit. De Braziliaan Costa, genaturaliseerd tot Spanjaard, werd uitgefloten door de Brazilianen, maar was ook niet onomstreden onder Spaanse fans, omdat hij geen ‘echte’ Spanjaard was.
Meer diversiteit
Het Portugese team speelt komend WK met spelers uit Brazilië, Angola, Kaapverdië en Guinee-Bissau. De Marokkaanse selectie bestaat voor meer dan 60% uit Marokkanen die in Nederland en Frankrijk geboren zijn. Ze spreken Arabisch, Frans en Nederlands, het Engels wordt gebruikt voor de Marokkanen die geen Arabisch spreken. De toename van diversiteit in nationale elftallen betekent geen ondermijning van de nationale identiteit, stellen de onderzoekers, maar het idee van de natiestaat met een enkele identiteit is aan zijn einde.
Symposium
Het symposium Sport and Nation. Het WK voetbal en sporters met een dubbele nationaliteit: Kansen, belemmeringen en debatten, wordt georganiseerd in samenwerking met het Mulier Instituut (MI).
Voor het komende WK is de FIFA prognose:
- Professor
- Onderzoeker
- Onderzoeker
- Meer informatie
Persvoorlichting Erasmus Universiteit Rotterdam, T (010) 4081216 E press@eur.nl
Meer nieuws ontvangen? Schrijf je in voor de Erasmus Nieuwsbrief.