De wereldwijde corona-uitbraak ontpopt zich steeds meer tot een staartrisico dat de financiële markten compleet onderuit kan halen. Een expert op het gebied van staartrisico’s is Casper de Vries, Witteveen-hoogleraar Monetaire Economie aan Erasmus School of Economics. Hij heeft een model ontwikkeld dat de kans op extreme uitslagen op de financiële markten en de dekkingsgraad inzichtelijker maakt.
Het model zorgt ervoor dat pensioenfondsen en levensverzekeraars kunnen voorkomen dat ze onverwacht en onvoorbereid beslissingen moeten nemen. In een recent interview vragen wij Casper de Vries zijn om iets meer te vertellen over zijn risicomodel.
Zwarte zwanen
De Vries werkt al een lange tijd aan het berekenen van kansen op grote verliezen in de markt. Op maandag 19 oktober 1987, ook wel Zwarte Maandag genoemd, ging de beurs met zo’n 20 procent onderuit. De Vries vertelt dat hij hier heel dankbaar voor was aangezien hij al de eerste berekeningen had gemaakt van hoe vaak zo’n crisis voorkomt. Daarna heeft hij nog de krediet crisis meegemaakt en ook nu zitten we weer in een nieuwe crisis. Toch is het erg moeilijk om te voorspellen wanneer een crisis gaat voorkomen. Wat je wel kunt voorspellen is hoe vaak zo’n crisis voorkomt. Met de methodes die de Vries heeft ontwikkeld is het mogelijk om te voorspellen hoe vaak de zogenoemde ‘zwarte zwanen’, gebeurtenissen die de financiële markt op zijn kop zetten, voorkomen.
Dokter van de financiële wereld
Als advies aan de pensioenfondsen zegt De Vries dat zij zich niet moeten gaan proberen in te dekken tegen de klappen van de crisis, dat is veel te kostbaar. Bij pensioenen draait het namelijk om de lange termijn en die crises waaien weer over. Het weten dat ze vaker voorkomen helpt al enorm om het roer vast te houden. De Vries werd ook gevraagd of hij door zijn vakgebied zichzelf geen onheilsprofeet zou noemen, maar de Vries noemt zichzelf liever een dokter van de financiële wereld. ‘Artsen zijn ook crisesmanager, maar dan van ons lichaam. Het is denk ik in ieders belang en zeker voor pensioenfondsen om te weten wat de kans is op grote uitschieters. Ook vanuit wetenschappelijk oogpunt blijft dit uitdagend door de beperkte data.’
Crises komen en waaien weer over
De Vries heeft 3 boodschappen voor bestuurders en toezichthouders. Ten eerste, gebruik alle data die je kunt vinden. ‘Crises komen weinig voor en hoe langer de dataset hoe beter je de kans op een crisis kan inschatten.’ Ook raadt hij bestuurders aan om het roer vast te houden en niet te overreageren. ‘Crises komen en waaien weer over. Pensioenfondsen zijn er voor de lange termijn en daar moet je je op blijven richten.’ Zijn derde boodschap is dat als samenleving, en als bestuurder, we moeten accepteren dat er gewoon risico’s zijn. Volgens de Vries moeten we niet suggereren dat de kans daarop eigenlijk afwezig is. ‘Voor het nieuwe pensioenstelsel is het van belang dat we niet meer die zekerheidsmaat afgeven waar we nu mee werken.’
- Professor