Unilever probeert een steentje bij te dragen door, net als andere producenten van levensmiddelen, extra kleine verpakkingen aan te bieden in ontwikkelingslanden. Zo zouden belangrijke producten ook betaalbaar worden voor armere consumenten. Nieuw onderzoek van Ajay Bhaskarabhatla, universitair hoofddocent aan de afdeling toegepaste economie van Erasmus School of Economics, trekt dit beleid echter in twijfel. Hij constateert dat bedrijven voor wegwerpverpakkingen een aanzienlijk hogere kiloprijs in rekening brengen.
‘Poverty premium’
Bhaskarabhatla focust zich in zijn onderzoek op verkoopcijfers van wasmiddelen in drie Afrikaanse landen. Bedrijven voor wegwerpverpakkingen blijken een aanzienlijk hogere kiloprijs in rekening te brengen voor wegwerpverpakkingen van maximaal 50 gram, dan bij grotere verpakkingen van hetzelfde product die bestemd zijn voor de middenklasse. Het verschil is gemiddeld 25%. Dit wordt door economen ook wel de ‘poverty premium’ of ‘armoedetoeslag’ genoemd.
Allerkleinste verpakkingen zijn verhoudingsgewijs het duurst
Dat prijsverschil is volgens Bhaskarabhatla onvergelijkbaar met het voordeel dat westerse klanten genieten als ze een groter pak kopen. ‘Miniverpakkingen zoals die verkrijgbaar zijn in opkomende markten, bestaan hier niet. Uit de cijfers blijkt dat de allerkleinste verpakkingen op de Afrikaanse markten verhoudingsgewijs het duurst zijn, en dat de kiloprijs bij grotere formaten nauwelijks schommelt, of je nu een pak koopt van 100 gram of 2 kilo.’
Interessante markt
De economische onderklasse, vormt een interessante markt voor bedrijven, omdat zij in veel landen met tientallen miljoenen zijn. In Ghana en Ivoorkust zijn ze goed voor zo’n 20% van de afname van wasmiddelen, in Kameroen zelfs voor 70%. De verkoop van miniverpakkingen heeft ook als voordeel dat ze de informele sector grotendeels buitenspel zetten. Markthandelaren kochten voorheen vaak grote pakken wasmiddel of andere producten, die ze opdeelden in kleine zakjes en tegen een meerprijs doorverkochten. ‘Multinationals zagen dat als een risico voor de kwaliteit en reputatie van hun product’, vertelt Bhaskarabhatla. ‘Ze doen het nu zelf, met behoud van de meerprijs, waardoor de tussenhandel overbodig werd.’
Tussen de 5 en 25% extra inkomsten
Volgens Bhaskarabhatla leveren armoedetoeslagen een bedrijf tussen de 5 en 25% extra inkomsten op. Volgens Unilever zijn de prijzen van hun producten van meerdere factoren afhankelijk, zoals ingrediënten, verpakking, innovatie en distributie. Specifieke details over de kostprijs geven ze niet. Volgens Bhaskarabhatla is het onwaarschijnlijk dat een van de genoemde factoren tot een hogere kostprijs leidt voor minihoeveelheden van eenzelfde product. Verpakkingskosten zouden het meest voor de hand liggen, maar volgens de onderzoeker zijn de minizakjes doorgaans juist van goedkoper plastic gemaakt dan grotere flessen of pakken.
Downloads
- Meer informatie
Het volledige artikel van NRC, 17 maart 2021, kunt u hierboven downloaden.