‘De omwenteling in het begrotingsbeleid had niet scherper kunnen zijn. In tien jaar tijd zijn bezeten accountants verdreven door politici die gratis bier uitdelen. Dit moet zo snel mogelijk ophouden. Anders ontstaan er weer financiële ongelukken.’ Bas Jacobs, hoogleraar overheidsfinanciën en economisch beleid aan Erasmus School of Economics, pleit in Vrij Nederland (20 april 2022) en NPO Radio 1 (22 april 2022) voor het opnieuw openbreken van het regeerakkoord.
Inefficiënt beleid
Tijdens en na de financiële crisis ontwikkelde Nederland zich als de strenge boekhouder die andere landen de les las over het belang van harde begrotingsdiscipline. De regering dwong bezuinigingen van ruim 46 miljard euro af tijdens de grootste economische crisis die Nederland sinds de Grote Depressie doormaakte.
Jacobs stelt dat deze strenge bezuinigingen door de overheid tijdens de diepe financiële crisis onverantwoord economisch beleid was, omdat hierdoor de daling van vraagzijde van de economie alleen maar werd vergroot. De economische schade hiervan was enorm. Zo daalde de werkgelegenheid met 365.000 mensen.
Omwenteling
De Covid-pandemie leidde tot een sterke omwenteling in het begrotingsbeleid. Ineens was geld geen probleem meer. De regering Rutte IV heeft in één kabinetsperiode de overheidsuitgaven met 75 miljard euro verhoogd. En onder politieke druk zal dit aantal nog met ongeveer 20 miljard euro stijgen.
De hoogleraar ziet een verband met het begrotingsbeleid van de regering na de financiële crisis. Zowel toen als nu onverantwoord economisch beleid gevoerd. Overheidsgeld wordt verspild aan inefficiënt beleid, waarvan de hogere-inkomensgroepen in de samenleving het meest profiteren. Bovendien geeft de overheid veel impulsen aan de vraagzijde van de economie, terwijl de aanbodzijde stagneert. Doorgaan met dit stimulerende beleid zal de toch al torenhoge inflatie alleen maar verder doen toenemen.
Conclusie
Als Sigrid Kraag wil slagen als minister van Financiën, dan moet ze het regeerakkoord weer openbreken, aldus Jacobs. Hij adviseert concreet een aantal punten om van inefficiënt economisch beleid af te komen en financiële ongelukken te voorkomen.