Een tijdelijk adviescollege, waarvan onder meer prof. mr. Siewert Lindenbergh van Erasmus School of Law deel uitmaakte, dat onderzoek heeft gedaan naar het schadevergoedingsstelsel voor slachtoffers van strafbare feiten, heeft donderdag 15 april zijn adviesrapport ‘Op verhaal komen’ aangeboden aan minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker.
Het stelsel moet consistenter om betaalbaar te blijven
Het college, onder leiding van Minister van Staat en voormalig vicepresident van de Raad van State mr. Piet Hein Donner, werd in juni van het vorig jaar ingesteld om te adviseren over de mogelijkheden om tot een afgewogen, consequent en betaalbaar stelsel voor compensatie van slachtoffers van strafbare feiten te komen. In het bijzonder werd advies gevraagd aan het college over de rol van de overheid hierin.
Slachtoffers van strafbare feiten hebben de afgelopen jaren veel politieke en beleidsmatige belangstelling gekregen, maar het overheidsbeleid op dit terrein is ‘organisch gegroeid’ en niet steeds op consistentie doordacht. De conclusie van het adviesrapport is dat regels en voorzieningen voor compensatie van slachtoffers van een strafbaar feit dienen te worden aangepast om te komen tot een afgewogen, consistent en betaalbaar stelsel. Het huidige stelsel voor compensatie van slachtoffers van een strafbaar feit dreigt vast te lopen in niet te rechtvaardigen verschillen wat betreft de inzet van de overheid.
Adviezen voor een toekomstbestendig stelsel
De Staat is weliswaar niet gehouden om schade die het gevolg is van strafbare feiten te vergoeden, maar volgens het college is er voldoende grond voor een afgewogen en consistent beleid dat aansluit bij bestaande regelingen en voorzieningen, zij het dat uitbreiding, aanpassing en soms ingrijpende verandering nodig zal zijn.
Het college adviseert overheidsbeleid langs drie lijnen. In de eerste plaats dienen belemmeringen te worden weggenomen die slachtoffers van een strafbaar feit ondervinden wanneer zij een beroep doen op algemene voorzieningen (verzekeringen en sociale zekerheid). In dat verband wijst het advies op het belang van gerichte hulp (zoals behandeling van PTSS en verwijderen beelden van internet), stimulering van het netwerk van slachtoffers (informatieverstrekking en lotgenotencontact) en wegnemen van lacunes in verzekeringen. In de tweede plaats kan de overheid een consistentere rol vervullen in het bieden van tegemoetkomingen voor ernstig getroffen slachtoffers van bepaalde ernstige misdrijven. In dat verband stelt het college voor om de reikwijdte en kring van gerechtigden bij tegemoetkoming uit het Schadefonds Geweldsmisdrijven, te verruimen. Slachtoffers van nieuwe vormen van ernstig geweld (zoals sexting en wraakporno) en in Nederland woonachtige slachtoffers van een in het buitenland gepleegd geweldsmisdrijf, zouden voor een financiële tegemoetkoming in aanmerking moeten komen. In de derde plaats dient het schadeverhaal op de dader beter te worden vormgegeven. Op dat punt adviseert het college om een eenvoudiger beoordeling van de schadevordering binnen het strafproces mogelijk te maken door standaardisering van schadevergoeding en beoordeling van complexe vorderingen in een vervolgprocedure te laten plaatsvinden. Ten slotte zou de huidige voorschotregeling dienen te gelden voor alle delicten, zou deze sneller in een voorschot mogen voorzien, maar zou dat voorschot beperkt moeten worden tot wat naar redelijke verwachting op de dader kan worden verhaald.
- Meer informatie
Het volledige adviesrapport ‘Op verhaal komen’ en achterliggende informatie kunt u hierboven downloaden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ronald de Groot, communicatiemedewerker aan Erasmus School of Law: rdegroot@ese.eur.nl en mobiel: 06-53641846.