Stort de oude economie als een kaartenhuis in elkaar?

Torenhoge inflatie, exploderende huizen- en aandelenmarkten en internationale handel die stokt als gevolg van geopolitieke spanningen. Zien we hier een economie die afstevent op een crisis of een wereld in transitie? Hierover praten hoogleraar Transitiekunde Derk Loorbach en hoofdeconoom ABN-AMRO Sandra Phlippen tijdens Studio Erasmus.

Volgens Sandra Phlippen, hoofdecononoom ABN-AMRO en gelieerd aan Erasmus School of Economics, over de economie tijdens en na de corona pandemie: “Normaal gesproken, als je zo’n grote schok hebt, dan komt er ook faillessementsgolf. Als gevolg stort de huizenmarkt in, omdat men dat niet meer kan betalen. Maar wat er gebeurde was dat bijna niemand werkeloos raakte. Dat kwam doordat de overheid zo’n veertig keer meer geld in het bedrijfsleven pompte dan ze gedurende de hele financiële crisis van 2008 had gedaan. Met dit geld zijn de balansen van bedrijven gestut.”

De overheid neemt continue al het risico op zich, waardoor er geen ondernemingsrisico meer is

Volgens Loorbach hebben we geen serieus transitieplan: “Nederland is een fossiele, lineaire BV. Het verdienmodel van de Rijksoverheid is onze consumptie. Stel je zegt: dit is gewoon het einde, we gaan bijvoorbeeld van Russisch gas af. Dan dwing je huishoudens en bedrijven tot creativiteit en ondernemerschap. Nu neemt de overheid continue al het risico op zich. Hierdoor is er dus geen ondernemingsrisico meer. Dat wordt gestut met ons belastinggeld. En we blijven daarin gevangen”, aldus Loorbach. Hij legt ook uit dat hierdoor de doelen voor circulariteit en de energietransitie eigenlijk niet serieus genomen worden.

Vanuit een punt in de toekomst terug redeneren

Volgens geeft Phlippen de overheid beleid voor de toekomst vorm op basis van een pad uit het verleden: “Je wilt er rekening mee houden dat iedereen mee kan, alles moet dus haalbaar en betaalbaar zijn. De denkfout hierin zit dat je niet altijd onder alle omstandigheden vanuit het verleden moet redeneren. Soms moet je ook vanuit een punt in de toekomst terug redeneren.”

“We hebben alle ingrediënten bijeen voor een radicale transitie”

Volgens Phlippen hebben we de ingrediënten bijeen voor een radicale transitie: “Aan de ene kant moet het oude systeem actief worden uitgefaseerd. Ten tweede moeten er nieuwe technologie-alternatieven zijn. Ten derde moet je de maatschappelijke duw hebben die tot verandering aanzet.”