Promotie J.M.F. (Frank) Daudeij

Deze dissertatie is onderdeel van het door NWO gefinancierde onderzoeks-project: Faultline 1700, Early Enlightenment Conversations on Religion and State.

De focus ligt op de landbeschrijving getiteld de Spiegel van Staat van Romeyn de Hooghe (1645 – 1708). Als zoon van een knoopmaker ontwikkelde hij zich in het laatste kwart van de zeventiende eeuw, dankzij zijn kwaliteiten als etser, tot een belangrijke opiniemaker. Zijn werk biedt daarmee een venster op het politieke denken van de niet-regerende burger rond 1700. In de literatuur is hij omschreven als puur pragmatisch, cynisch en zelfs als radicaal-democratisch. Uit de Spiegel van Staat blijkt echter dat zijn denken verre van controversieel was en hij zich vooral inzette voor de burgerlijke eenheid.

Zijn originaliteit zit hem in het feit dat hij deze burgerlijke eenheid bepleitte op basis van een sacraal Nederlands cultuurbegrip. In andere landen moet deze eenheid, door een algeheel verval van de zeden, van bovenaf worden afgedwongen. In de Nederlanden was dit niet nodig aangezien de burgerlijke deugdzaamheid jongs af aan werd aangeleerd. De oorzaak was volgens De Hooghe de superieure volksaard. De basis voor goed bestuur is voor De Hooghe in essentie dan ook niet de staatkunde of een religieus reveil, maar de cultivering van de burgerlijke zeden.

Deze verburgerlijking van de Nederlandse debatcultuur wordt in de literatuur rond 1750 geplaatst. De Spiegel van Staat van De Hooghe laat echter zien dat deze rond 1700 al is ingezet.

De promoties vinden, in verband met het coronavirus, niet op de gebruikelijke wijze publiekelijk plaats in de Senaatszaal of in de Professor Andries Queridozaal. De kandidaten zullen hun proefschrift in een klein gezelschap of online verdedigen.