Dr. Gijs van Oenen stelt in zijn nieuwe boek Overspannen democratie dat we op het toppunt van democratie zitten. De wens voor meer democratie, betere democratie en echte democratie keert zich tegen zichzelf. In zijn boek onderzoekt Van Oenen de uitdagingen waarvoor de democratie staat in de toekomst. Het boek verschijnt op 24 mei bij Boom Uitgevers.
Over Overspannen democratie
Van democratie kun je nooit genoeg hebben – althans, dat zou je denken. Overspannen democratie laat zien dat deze overtuiging niet klopt. Natuurlijk is democratie goed en natuurlijk zijn er grote of kleine problemen die door de politiek moeten worden geadresseerd. Het kan frustrerend zijn dat dit niet altijd lukt, maar de roep om ‘meer democratie’ gaat hier alleen maar meer frustratie brengen. Door onze hoge verwachtingen ten aanzien van de democratie en van onszelf ontstaat een overspannen sfeer. Juist omdat we ‘alles uit de democratie willen halen wat erin zit’ wordt zij ons teveel van het goede en gaat zij ons opbreken.
In zijn boek stuit Van Oenen op een opvallende paradox: democratie wordt niet bedreigd door mensen die tegen democratie zijn, maar juist door degenen die zeer enthousiast zijn over de democratie. Dit is een motor voor veel van de democratische onvrede die vandaag de dag door velen ervaren wordt. Maar de democratie is eigenlijk volledig gerealiseerd, zo stelt Van Oenen, en begint inmiddels vormen van slijtage te vertonen. Het lastige aan een volledig gerealiseerde democratie is dat het steeds moeilijker wordt de bestuurders verwijten te maken over zaken die niet goed lopen. Wij zijn in dat geval immers zelf medeschuldig, want wij hebben deze mensen verkozen.
Van Oenen onderbouwt deze controversiële gedachte met inzichten uit politieke theorie, filosofie en sociologie, maar ook uit de praktijk van politiek en bestuur. In zijn boek stelt hij een prikkelende diagnose van de ‘democratische vermoeidheid’ van de moderne mens en schetst hij een controversieel beeld van de ‘algoritmische democratie’ die hierop een antwoord zou kunnen vormen.
Over Gijs van Oenen
Gijs van Oenen (1959) is universitair hoofddocent sociale en politieke filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Eerder verschenen van zijn hand Nu even niet! (Van Gennep, 2011), Ongeschikt recht (Boom Juridisch 2004), Ongeregelde orde (Boom 2002) en Het surplus van illegaliteit (De Balie 2002).
In de media
- Op 23 mei van 11.00-11.20 uur is Gijs van Oenen te gast in het programma Spraakmakers op Radio1, met Ghislaine Plag. Het interview is terug te luisteren op de website van radio 1.
- In Trouw verschijnt op 25 mei het artikel 'Een gekozen burgemeester? Referenda? Waarom meer democratie helemaal niets oplost'.
- Op 26 mei is Gijs van Oenen te gast bij BNR. Het interview is terug te luisten op de website van BNR.
- Gijs van Oenen gaat op 11 juni om 20.00 uur in debat met Tom van der Meer en Sarah de Lange over de toekomst van de democratie bij Spui25 in Amsterdam.
- Op dinsdag 5 juni is Gijs van Oenen te gast in Studio Erasmus, de maandelijkse talkshow van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Studio Erasmus vindt plaats van 20.30-21.45 uur in de foyer van de Rotterdamse Schouwburg.
- In de Groene Amsterdammer verschijnt op 6 juni 'U bent zeker een regent' naar aanleiding van het nieuwe boek van Gijs van Oenen.
- Op 8 juni verschijnt in het NRC het essay 'Algoritmes, de redding van onze democratie' naar aanleiding van het nieuwe boek van Gijs van Oenen.
- Meer informatie
Evaline Bender, persvoorlichting Faculteit der Wijsbegeerte, 010-4088980 of bender@fwb.eur.nl.