ESSB participeert in vier consortia van de Nationale Wetenschapsagenda

De onderzoeksprojecten beslaan een breed scala aan expertises en draait om collectieve inspanning voor innovatie en samenwerkingen. We staan namelijk voor grote uitdagingen zoals woningnood, klimaatverandering en de energietransitie. Om hiermee om te gaan, zoeken burgers, wetenschappers, overheden en organisaties samen naar oplossingen. 

1. DeMoCraft: Democratic Moral Craftsmanship for Just and Resilient Institutions

   Consortiumleider prof.dr. Leonie Heres (Vrije Universiteit Amsterdam en ESSB)

Bij ESSB zal bijzonder hoogleraar Leonie Heres binnen het werkpakket (WP) Democratic Moral Craftsmanship in Political-Societal Relations het project naar moreel vakmanschap in de netwerksamenleving uitvoeren.

Om hun belangen goed te behartigen, moeten politici in contact staan met kiezers en andere betrokkenen, zoals bedrijven, belangenorganisaties en NGO’s. Zulke netwerken kunnen bijdragen aan beter en eerlijker beleid, omdat ze zorgen voor meer verschillende meningen aan tafel. Tegelijk brengen deze contacten ook risico’s met zich mee, zoals belangenverstrengeling of het lekken van vertrouwelijke informatie.

In dit onderzoek bestuderen we vier cases om beter te begrijpen hoe dit soort netwerken opereren op verschillende overheidsniveaus (gemeente, provincie en ministerie) en met verschillende soorten partners (publiek-publiek en publiek-privaat). Bekeken wordt hoe informele regels in deze netwerken bijdragen aan goed en moreel leiderschap van politici. Ook wordt onderzocht hoe dit leiderschap hen helpt om ethische risico’s beter te herkennen en aan te pakken. Het onderzoek levert praktische inzichten op voor trainingen, beleid en hulpmiddelen zoals een verbeterde ‘Netwerk Scan’, waarmee politieke leiders hun netwerkrelaties kunnen beoordelen en verbeteren.

2. Empowering Citizen COllectives in societal transitions (ECCO), 

   Consortiumleiding prof. Tine de Moor (RSM)

Hoe dragen bewonerscollectieven bij aan maatschappelijke verandering? En hoe kunnen ze effectiever samenwerken met overheden en andere partijen?

Onder begeleiding van prof. dr. Jurian Edelenbos, dr. Ingmar van Meerkerk en dr. Julia Wittmayer is ESSB betrokken bij twee werkpakketten:

Werkpakket Bewonerscollectieven als ‘Identifiers’ in transities
Dit werkpakket onderzoekt hoe (vaak informele) bewonerscollectieven functioneren als identificatiepunten in maatschappelijke transities. De focus ligt op spanningen en conflicten binnen collectieven tijdens veranderingen, en op het bevorderen van inclusieve samenwerking met overheden via community-led onderzoek en actie. Twee promovendi zijn hierbij betrokken.

Werkpakket Bewonerscollectieven als brug (‘Go-betweens’)
Hier ligt de nadruk op collectieven als schakel tussen bewoners, overheden, maatschappelijke organisaties en minder betrokken groepen. ESSB draagt bij met een promotieonderzoek naar de kernwaarden van collectieven en hoe zij publieke waarde creëren in samenwerkingen.

Het doel is het geven van beleidsadvies en strategieontwikkeling voor adaptief, lokaal verankerd en innovatief beleid dat aansluit bij de praktijk van bewonerscollectieven.

3. STRONGER2GETHER: Strengthening social relationships for students’ flourishing and mental well-being

   Consortiumleiding dr. Chiel van der Veen Hogeschool Windesheim

Onder leiding van prof. dr. Sabine Severiens wordt bij ESSB gewerkt aan het werkpakket "Promoting social relationships and youth flourishing: (Re)design, implementation, and evaluation of CARES- interventions", met betrokkenheid van dr. Marjolein Zee en prof. dr. Marieke Meeuwisse en de EMPO als professionele partner. 

Het werkpakket richt zich op het (her)ontwikkelen, implementeren en evalueren van programma's die als doel hebben om sociale relaties tussen jongeren te versterken en uiteindelijk bij te dragen aan hun floreren en mentale gezondheid. De onderzochte programma’s worden CARES-interventies genoemd, omdat ze een socio-ecologisch systeemperspectief hanteren volgens het CARES-raamwerk dat in de andere werkpakketten van het STRONGER2GETHER wordt ontwikkeld. Dit project zal een reeks CARES-interventies leveren in verschillende contexten, zoals onderwijs en sport maar ook online, ondersteund door wetenschappelijke theorie en eerder onderzoek. Daarnaast zal dit werkpakket zich richten op mechanismen die het succes verklaren op de verschillende niveaus in het CARES-raamwerk. Jongeren zelf gaan een cruciale rol in het consortium en ook in dit werkpakket spelen, als ontwerper en onderzoeker. 
De EUR gaat in dit project drie promovendi en een postdoc begeleiden. 

4. CONTEXTualized emotion bioregulation training for professionals and youth at risk 

   Consortiumleiding dr. Floris Klumpers Behavioural Science institute en Donders Instituut van de Radboud Universiteit

Onderzoekers van ESSB spelen een centrale rol binnen twee werkpakketten van deze studie:

Werkpakket Just In Time Adaptive Interventions
Dr. Marta Marciniak leidt de ontwikkeling van een just-in-time adaptieve interventie die gebruikmaakt van gegevens van smartwatches om ondersteuning via een smartphone te activeren. In een praktijksituatie ontvangen jongeren en politieagenten feedback over hun huidige stressniveau via een smartwatch en een mobiele app. "Wanneer escalatie dreigt, ontvangen ze gepersonaliseerde instructies om hun stress te reguleren – met behulp van technieken die ze eerder hebben geoefend in de virtual reality-training", legt Marciniak uit. "Deze aanpak helpt om VR-biofeedbacktraining te vertalen naar effectieve actie tijdens stressvolle momenten in het dagelijks leven." 

Werkpakket Youth at Risk
Binnen dit werkpakket onderzoeken dr. Ilse van de Groep en prof. dr. Eveline Crone hoe jongeren en jongvolwassenen die in aanraking zijn gekomen met de politie omgaan met hun emoties in stressvolle situaties en wat er dan in hun brein gebeurt. De hersenscans worden uitgevoerd bij het Erasmus MC, waarmee sinds november 2024 een succesvolle samenwerking is aangegaan om hersenonderzoek mogelijk te maken voor Erasmus Universiteit onderzoekers. Daarnaast testen ze de effectiviteit van de geïntegreerde Virtual Reality– en Smartwatch-interventie.

“Een belangrijk onderdeel van onze aanpak is youth participatory action research,” vertelt Van de Groep. “Jongeren denken actief mee over het onderzoek en de interventie. Zo zorgen we ervoor dat de aanpak aansluit bij hun leefwereld en beter toepasbaar is in verschillende situaties en omgevingen.”
Binnen deze twee werkpakketten worden bij ESSB drie promovendi en twee postdoc’s aangesteld.

Programma Nationale Wetenschapsagenda

De basis van de totstandkoming en vernieuwing van de Nationale Wetenschapsagenda ligt bij burgers. In het NWA-programma is de verbinding van samenleving en wetenschap essentieel. Overheden, onderzoekers, maatschappelijke organisaties en burgers ontwikkelen en benutten samen kennis om tot wetenschappelijke en maatschappelijke impact te komen. En aan de hand van wetenschapscommunicatie wordt kennis gedeeld in de samenleving om de betrokkenheid bij en het vertrouwen in wetenschap te vergroten.