Ze heeft met haar 38 jaar al in veel verschillende steden in Europa gewerkt. Dr. Maria Schiller vindt het fascinerend hoe in steden omgegaan wordt met migratie en diversiteit. Sinds 2019 werkt ze als universitair docent Publiek Beleid, Migratie en Diversiteit bij de Erasmus Universiteit Rotterdam. Over Rotterdam zegt ze: “Het is een stad die haar diversiteit heeft omarmd. Daar kunnen andere steden van leren.”
Hoe leg je kort maar krachtig uit waar je onderzoek naar doet? Maria komt met een sprekend voorbeeld als ze gevraagd wordt hoe ze een kind zou uitleggen wat haar onderzoek inhoudt: “Stel, er komt halverwege het jaar een nieuw kind in je klas. Hoe reageert de klas daarop? Zijn de reacties van alle kinderen hetzelfde? Hoe kun je organiseren dat een klas daar op een goede manier mee omgaat? Een manier die goed is voor de hele klas? Daar doe ik onderzoek naar, alleen dan in de stad.”
Voorwaarden voor een inclusieve stad
Maria heeft door de jaren heen ontdekt dat er 3 voorwaarden zijn om te streven naar een inclusieve stad: eigenaarschap, betrokkenheid en een duidelijk concept. “Met eigenaarschap bedoel ik dat een gemeente de verantwoordelijkheid moet nemen om diversiteit aan te pakken. Wil je dat diversiteit in de stad goed gaat werken, dan vraagt dat om inspanning van de gemeente. Betrokkenheid houdt in dat je de mensen in de stad vanaf het begin betrekt bij je plannen. Alleen zo krijg je mensen echt aan boord. De laatste voorwaarde geeft antwoord op de vraag waar we naartoe willen. Een duidelijk concept over bijvoorbeeld diversiteit en inclusie geeft de mensen perspectief.” De EUR heeft hierin volgens Maria een cruciale rol. “Een universiteit leidt toekomstige leiders op. Daar raakt ons onderzoek het onderwijs: onze opdracht is studenten opleiden tot betrokken beleidsmakers en leiders, die weten hoe ze om moeten gaan met verschillen in de stad. Daarom is het thema diversiteit in ons onderwijs zo belangrijk.”
Black Lives Matter
Concreet zag Maria in het afgelopen jaar een mooi voorbeeld van hoe je als stad om kunt gaan met een thema dat duidelijk raakvlak heeft met haar onderzoek: racisme. Tijdens de Black Lives Matter-protesten moest de gemeente Rotterdam enerzijds kaders stellen om de protesten in veilige banen te leiden. Anderzijds greep Rotterdam het moment van de protesten aan om een anti-racismeplan op te stellen. Maria: “De gemeente Rotterdam heeft daarmee in relatief korte tijd veel bereikt. En op een positieve manier, die past bij de stad. Daar mag Rotterdam trots op zijn! De ‘gewoon doen’-mentaliteit werd basis van een nieuw beleidsplan voor een stad die bol staat van diversiteit. Dat de gemeente daarin graag de wetenschap betrekt, juich ik van harte toe.”
Netwerken verbinden
Structurele samenwerking is sowieso de sleutel tot succes, vindt Maria. “Kijk alleen al naar de EUR zelf. We trekken veel studenten die niet uit een universitair geschoolde omgeving komen. Wat we daarin over diversiteit hebben geleerd, kunnen we teruggeven aan Rotterdam.” Het gaat volgens Maria overigens niet alleen om samenwerking tussen de gemeente en de universiteit: “Er zijn heel veel netwerken in een stad. Alleen door op die netwerken te bouwen en ze te verstevigen komen we verder.” Passend bij deze visie is Maria’s droom voor de toekomst mee te mogen werken aan een omgeving waarin mensen kunnen groeien en ontmoeten. “We willen toch geen stad waar de rijken in de ene wijk wonen en de armen ver weg in een andere wijk? Dan ontstaat er geen contact, maar verwijdering. Een inclusieve stad is een stad waar mensen met elkaar kunnen praten, waar elke dag ontmoeting plaatsvindt tussen verschillende lagen in de samenleving.”
- Onderzoeker
- Meer informatie
Dit interview verscheen eerder in Spark magazine. Dit magazine is voor studenten, alumni en partners van ESSB en laat de positieve impact zien die het onderwijs en onderzoek van de facuteit hebben op de samenleving.
Dr. Maria Schiller is themaleider Inclusieve Steden en Diversiteit binnen het Erasmus Initiative Vital Cities and Citizens.