Beitske Boonstra onderzoekt maatschappelijke initiatieven in tijden van corona en “stadmakers”. Beide leggen verbindingen tussen bijvoorbeeld de gemeente en de samenleving om tot oplossingen te komen voor problemen in de buurt. Welke vaardigheden zetten zij in? Hoe dragen zij bij aan stedelijke innovatie?
Stadmakers – wat zijn dat precies en waarom is het belangrijk om hen te onderzoeken?
Ik ben al een tijd betrokken bij het stadmaken in Rotterdam en ik zie dat veel stadmakers acteren als boundary spanners. Boundary spanners zijn mensen die tussen organisaties in staan en daartussen verbindingen leggen, bijvoorbeeld tussen de gemeente en de samenleving. En stadmakers zijn mensen die zelfstandig opereren en hun professionele vaardigheden inzetten voor het verbeteren van hun directe woon- of werkomgeving. Het gaat om een bepaalde persoonlijke betrokkenheid met een vraagstuk of een plek, waarbij professionele vaardigheden worden ingezet om een antwoord te vinden.
Ik onderzoek daarom wat de vaardigheden van stadmakers zijn; niet alleen om de groep meer zelfbewustzijn te geven, maar ook om de literatuur over boundary spanning, die vaak ingaat op boundary spanners binnen formele organisaties, verder te verrijken.
Je onderzoekt ook corona initiatieven in Rotterdam. Welke rol spelen verbindende personen daarin?
We hebben inderdaad een studie gedaan naar corona initiatieven in Rotterdam. Hoe ontstaan ze, hoe worden ze ondersteund en in hoeverre zijn ze duurzaam of dragen ze bij aan verduurzaming? Ons nieuwe onderzoek gaat nog explicieter over veerkracht. Het gaat daarbij om de vraag hoe maatschappelijke veerkracht samengaat met organisatorische veerkracht. Volgens de literatuur zouden deze goed samengaan, maar het lijkt dat organisatorische veerkracht in sommige gevallen ook een obstakel zou kunnen zijn. We gaan hiermee met name kijken naar schakelpunten die tijdens de coronacrisis zijn ontstaan tussen de maatschappij en de gemeente in. Daar komen de stadmakers en andere verbindende personen dus weer aan bod.
Het gaat er bij beide onderzoeken om hoe de maatschappij en de lokale overheid interacteren, wat voor vaardigheden hiervoor nodig zijn en welke innovaties hieruit voortkomen. Het gaat daarbij echt over innovaties die een antwoord kunnen bieden op hardnekkige vraagstukken.
Welke wetenschappelijke disciplines breng je samen in jouw onderzoek?
Het stadmakersonderzoek is met name bestuurskundig, maar omdat ik zelf een achtergrond heb in ruimtelijk ontwerp en planologie is het per definitie al interdisciplinair. En uiteindelijk vraagt ieder specifiek vraagstuk wel om een interdisciplinaire benadering, en daar moet je als onderzoeker dan ook in meebewegen. Verder ben ik binnen mijn onderzoek echt op zoek naar vakgebieden buiten de bestuurskunde. Denk hierbij aan filosofie en psychologie, juist om ook meer ongrijpbare, intuïtieve vaardigheden te vatten. Het is mijn persoonlijke ambitie om deze meer de bestuurskunde in te krijgen.
Het onderzoek naar veerkracht in coronatijd heeft een link met sociologie. Bestuurskunde gaat meer over het handelingsperspectief en sociologie over maatschappelijke ontwikkelingen, maar er is natuurlijk veel overlap. Soms komen mijn papers in een planning journal, soms in een bestuurskundig of sociologisch tijdschrift.
Op welke manier heeft jouw onderzoek impact op de samenleving?
Over het stadmakersonderzoek heb ik in november een presentatie gegeven op het stadmakerscongres van Rotterdam. Ik zou met dit onderzoek graag bereiken dat de stadmaker als professie serieuzer wordt genomen. Er bestaan al veel mooie initiatieven van stadsmakers, maar tijdelijkheid blijft ze vaak boven het hoofd hangen.
Met het onderzoek naar corona initiatieven hebben we al op meerdere manieren impact kunnen genereren. De gemeente Rotterdam is bij dit onderzoek ook als stakeholder betrokken. We hebben hier twee besloten workshops over gegeven aan betrokken initiatieven, gemeenteambtenaren en andere betrokkenen bij het onderzoek. De eindrapportage van het eerste corona onderzoek is onlangs verschenen en staat op de website van de kenniswerkplaats, we hebben een podcast gemaakt over maatschappelijke initiatieven in coronatijd en we werken nu aan wat artikelen, zowel academisch als professioneel. Ook komt er een evenement aan op 20 mei, voor iedereen toegankelijk; Resilience and recovery after COVID-19: insights from the social & behavioural sciences, een conferentie georganiseerd door ESSB.
Op welke manier wil je in de toekomst graag impact maken?
Ik zou graag willen bijdragen aan het netwerkend vermogen in de stad, zodat overheid en maatschappij nog meer samen kunnen optrekken rondom complexe stedelijke problematiek. Daarnaast wil ik me ervoor inzetten dat het netwerkend werken en meer intuïtieve werkvormen breder geaccepteerd worden, zowel in de praktijk als in de wetenschap.
Ook ben ik ooit afgestudeerd op informele creatieve initiatieven in het havengebied van Amsterdam. Het uitgangspunt van mijn masterthesis was dat de oplossing er informeel vaak al is, maar deze nog niet wordt gezien. Dat is iets wat als een rode draad door mijn werk loopt. Ik ben gepromoveerd op zelforganisatie en burgerinitiatieven als tegenhanger van participatie. Soms zijn mensen al betrokken; dan moet je dus niet kijken naar hoe je mensen kunt betrekken, maar naar wat er al gebeurt. Dit zie je ook weer terug in mijn huidige corona onderzoek. Er zijn al hele goede en innovatieve oplossingen in de stad omtrent allerlei complexe stedelijke vraagstukken. Het is dan van belang om te kijken waar deze plaatsvinden en hoe deze ingebed kunnen worden. Daar draag ik graag mijn steentje aan bij.
Vital Cities and Citizens
Met het Erasmus Initiative Vital Cities and Citizens wil de Erasmus Universiteit bijdragen aan de kwaliteit van leven in stedelijke gebieden. In vitale steden kunnen de inwoners hun levensdoelen bereiken door educatie, zinvol werk en deelname aan het publieke leven. De vitale stad is een platform voor creativiteit en diversiteit, een veilige ontmoetingsplaats voor verschillende sociale groepen. De betrokken onderzoekers focussen zich op een van de volgende subthema’s:
• Inclusieve Steden en Diversiteit
• Duurzame en Rechtvaardige Steden
• Slimme Steden en Gemeenschappen
• Veerkrachtige Steden en Stedelingen
VCC is een samenwerking tussen Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB), Erasmus School of History, Culture and Communication (ESHCC) en International Institute of Social Studies (ISS).