In Rotterdam zijn diverse wijkcoöperaties actief. Dit zijn bewonersinitiatieven waarbij ondernemende activiteiten worden ontplooit die gericht zijn op het vergroten van de leefbaarheid en die innovatief of experimenteel zijn. Gemeenten zijn vaak nog niet ingericht en ingespeeld om wijkcoöperaties te faciliteren.
Bestuurskundigen dr. Philip Karré en dr. Ingmar van Meerkerk hebben in opdracht van de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken onderzocht hoe deze relatie tussen wijkcoöperatie en gemeente kan worden versterkt.
Rapport: ‘ Samen werken aan de wijk – Een bestuurskundige reflectie op de relatie tussen wijkcoöperaties en gemeente Rotterdam ‘
Wat is een wijkcoöperatie?
In een wijkcoöperatie worden een sociale en een bedrijfsmatige manier van werken met elkaar verbonden, bijvoorbeeld door werkgelegenheid te bieden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt of door het aanjagen en verbinden van initiatieven in de wijk
Iedere wijkcoöperatie ontstaat en ontwikkelt zich op z’n eigen manier. Er is sprake van diversiteit, maar ook van onduidelijkheid: wat is een wijkcoöperatie precies?
Rotterdam kent een aantal dergelijke initiatieven. Soms opereren ze expliciet onder de vlag ‘wijkcoöperaties’ zoals de Afrikaanderwijk Coöperatie, de Delfshavencoöperatie en Wijkcoop010, maar er zijn ook organisaties die zich niet zo noemen, maar wel kenmerken hebben van wijkcoöperaties (bijvoorbeeld het Wijkpaleis en het Klooster Oude Noorden)
Wijkcoöperaties hebben gemeen dat zij op het snijvlak van overheid, markt en wijk publieke waarde proberen te creëren, zoals leefbaarheid, werkgelegenheid en sociale cohesie. Het zijn hybride organisaties, die veel te maken hebben met de lokale overheid.
Onwennig bestuur
Door hun hybride positie is de relatie met de gemeenten complex, onwennig en vaak moeizaam. Wat wijkcoöperaties precies zijn en wat de meerwaarde is die ze realiseren, zijn voor gemeenten belangrijke vragen die voor hen in zekere mate onduidelijk zijn. Hoe de gemeente zich het beste kan verhouden tot wijkcoöperaties staat niet vast. De lokale overheid is daarbij vaak nog niet ingericht en ingespeeld om wijkcoöperaties te faciliteren.
Daarnaast zijn wijkcoöperaties ook zelf vaak nog niet goed ingericht op samenwerking met de overheid. Hun organisatie en bedrijfsvoering zijn vaak nog volop in ontwikkeling.
Dat alles staat een duurzame relatie tussen wijkcoöperaties en gemeente in de weg.
Alles in 1 oplossing niet mogelijk
Vanwege de diversiteit, complexiteit en hybriditeit zijn er geen ‘one size fits all-solutions’ of andere eenvoudige oplossingen om met de uitdagingen in de samenwerking tussen wijkcoöperaties en de gemeente om te gaan. Maar hoe dan verder? Wijkcoöperaties en gemeente moeten van en met elkaar leren. Karré en Van Meerkerk geven op basis van een probleemanalyse een aantal gerichte aanbevelingen voor een gezamenlijk leer- en ontwikkeltraject. Na dit traject zou een gedeeld idee moeten staan van hoe de relatie tussen wijkcoöperaties en gemeente op een productieve en duurzame manier bij kan dragen aan de aanpak van diverse maatschappelijke uitdagingen in de Rotterdamse wijken.
Over de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken
De kenniswerkplaats (KWP) is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Rotterdam, de Erasmus Universiteit Rotterdam en enkele andere kennisinstituten. De KWP heeft meerdere doelen: ten eerste het ontwikkelen van beleids- en praktijkrelevante kennis op het gebied van leefbaarheid in stadswijken en ten tweede bij te dragen aan de uitwisseling en toepassing van deze kennis in het Rotterdamse beleid. Het onderzoek wordt in Rotterdam uitgevoerd. Daarnaast organiseert de KWP lezingen, masterclasses, enzovoorts. Alle publicaties en activiteiten zijn te vinden op: www.kenniswerkplaats-leefbarewijken.nl.
- Meer informatie
Marjolein Kooistra, mediarelaties ESSB en KWP-Leefbare Wijken, 010 4082135, kooistra@essb.eur.nl