Wij onderzoeken de mechanismen die verantwoordelijk zijn voor verschillen in gezondheidsuitkomsten en politieke voorkeuren tussen laag- en hoogopgeleiden.
Prof. dr. Jeroen van der Waal
'We weten al decennia dat laagopgeleiden in westerse samenlevingen vaker kampen met gezondheidsproblemen en andere politieke voorkeuren hebben dan hoogopgeleiden. Maar waarom eigenlijk? Samen met mijn onderzoeksgroep ontwikkel en toets ik verklaringen voor veelbesproken verschillen tussen laag- en hoogopgeleiden. Daarvoor ontving ik afgelopen jaren onder andere een VIDI-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), en onderzoeksfinanciering vanuit het Erasmus Initiative “Smarter Choices for Better Health”.'
Culturele processen
'Veel van ons onderzoek start met de observatie dat standaard verklaringen waarin verschillen in materiële hulpbronnen tussen laag- en hoogopgeleiden centraal staan tekort schieten. Er zijn verschillende indicaties dat culturele verschillen tussen laag- en hoogopgeleiden een crucialere rol spelen. Veel laagopgeleiden ervaren bijvoorbeeld dat hoogopgeleiden neerkijken op hun manier van leven. Dat leidt vervolgens tot verschillende typen reacties, variërend van gevoelens van machteloosheid tot opstandigheid en verzet. Voorts voedt het wantrouwen in instituties als de politiek en wetenschap. Dit kan, bijvoorbeeld, verantwoordelijk zijn voor de lage ontvankelijkheid voor gezondheidsvoorlichting onder laagopgeleiden.'
Interdisciplinaire onderzoekssamenwerking en innovatie
'Ons onderzoek is interdisciplinair. We combineren inzichten uit verschillende sociaal- en gedragswetenschappelijke disciplines. Daarbij werken we samen met epidemiologen, psychologen en bestuurskundigen. De theorieën – ideeën over hoe percepties en ervaringen laagopgeleiden een rol spelen in gezondheidsuitkomsten en politieke voorkeuren – is vooral sociologisch, en wordt gevormd door diepgaand en langdurig kwalitatief onderzoek. Voor de systematische toetsing van die theorieën – ofwel: onderzoeken of ze verklarende waarde hebben – maken we vaak innovatief gebruik van methoden ontwikkeld in andere disciplines. We combineren, bijvoorbeeld, vragenlijsten met Impliciete Associatie Tests die al veel langer door psychologen worden gebruikt. Daarmee onderzoeken we of langdurige socialisatie in laagopgeleide milieus tot onbewuste voorkeuren leidt. Dat beweren sociologen al decennia. Het is van groot belang om dat eens goed uit te zoeken, bijvoorbeeld omdat het vermoedelijk cruciaal is voor allerlei gezondheidsgerelateerde gedragingen.'
Meer informatie over het onderzoek van Jeroen van der Waal vind je hier .