''Wij zijn als wetenschappers enorm bevoorrecht'', zegt Strategic Dean Arwin van Buuren. ''De samenleving stelt ons in staat om te doen wat we het liefste doen: nadenken over complexe vraagstukken. Dan moet je ook zorgen dat de samenleving daar de vruchten van plukt.''
Daarom wil Arwin van Buuren de maatschappelijke opgave van de Erasmus Universiteit (EUR) vormgeven als Strategic Dean Impact & Engagement. In deze rol brengt hij partners uit de samenleving samen met onderzoekers, docenten en studenten van de Erasmus Universiteit rond urgente maatschappelijke thema's als de energietransitie, de gevaren en kansen van AI en de betaalbaarheid van de zorg.
"Mijn vader was magazijnbediende en mijn moeder was huisvrouw. Ze moesten beiden op hun veertiende gaan werken. Ik was de eerste in de familie die ging studeren. Dat beviel me goed, zeker toen ik promotieonderzoek mocht doen op een terrein dat me interesseerde. En ik kreeg er nog voor betaald ook. Dat kon toch niet waar zijn? Ik voel me bevoorrecht dat ik al die kansen heb gekregen en wil er iets voor terug doen." Een flinke scheut calvinisme in zijn opvoeding maakt dat hij dienstbaar wil zijn aan de samenleving. "Ik moet woekeren met mijn talenten. Wat ik doe moet wel zin hebben."
Urgente vraagstukken
Dat komt goed uit, want de vijf thema's die de EUR na breed beraad heeft gekozen bevatten zo'n beetje alle urgente vraagstukken van deze tijd: de veerkracht en robuustheid van de samenleving, duurzaam ondernemerschap en inclusieve welvaart, een rechtvaardige overgang naar een duurzame samenleving, een gezonde samenleving en een toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg en het verantwoord gebruik van technologieën. Dat zijn de domeinen waarop de EUR impact wil maken. Daar ligt ook de expertise van de universiteit: de medische, de sociale en de geesteswetenschappen.
"We hebben topkennis op het gebied van (duurzame) financiering, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van ongelijkheid en rechtvaardigheid. Daarmee hebben we goud in handen", zegt Arwin. "Net sprak ik iemand van de Rabobank over de energietransitie. Hij vroeg zich af hoe je dat aanpakt op een financieel haalbare en inclusieve manier. Een vraag met allerlei kanten. De toegevoegde waarde van de universiteit is dat wij ons best doen om die complexe problemen te begrijpen. Juist de problemen waar we nog heel weinig van weten. We zijn ook heel kritisch: is dit probleem wel het echte probleem? Moet je het niet anders definiëren, zodat je tot betere oplossingen komt?"
''Je kunt niet meer de expert komen uithangen''
Arwin van Buuren
Nieuwe kennis
De werkwijze van de universiteit is anders dan van bijvoorbeeld een consultant. De universiteit komt in beeld als er nog geen oplossing op de plank ligt. Ze doet kritisch en onafhankelijk onderzoek naar het probleem, samen met partners in de samenleving. In nauwe samenspraak, en steeds vaker in co-creatie. "Als ik onderzoek doe bij de gemeente Rotterdam, weten mijn partners veel meer van de praktijk dan ik. Ik kan helpen met het ontrafelen en duiden van het probleem. Context bieden, vraagstukken analyseren, patronen begrijpen. Zo kom je samen tot nieuwe kennis. En als we het probleem helder hebben, zijn er vaak andere disciplines nodig om tot een oplossing te komen. Voor wetenschappers zelf is dit een uitdagende manier van werken", zegt Arwin. "Het is spannend, omdat je niet weet waar je uitkomt. Maar als het lukt, kun je een sprong maken in je kennis." Het vraagt bovendien een zekere bescheidenheid van wetenschappers: "Je kunt niet meer de expert komen uithangen."
Verbinding
Die verbinding, dat is precies waar Arwin voor gebeld kan worden. "Maatschappelijke partijen kunnen me bellen als ze willen praten over samenwerking. Wij moeten er als universiteit dan wel voor zorgen dat we bereid en in staat zijn om op die vragen in te spelen, met onderzoek of met onderwijs."
Arwin merkt dat de thema’s uit de impactagenda ook spelen bij de partners van de universiteit. De gemeente Rotterdam, waarmee de universiteit al intensief samenwerkt, maakt zich bijvoorbeeld zorgen om de weerbaarheid van de stad. Dat vraagstuk heeft veel kanten: mentale weerbaarheid, zelfredzaamheid in een crisis, hybride oorlogsvoering, ondermijning. Arwin: "Weerbaarheid speelt steeds meer. Met onze kennis kunnen we zien aan welke knoppen je kunt draaien voor doordachte interventies. We kunnen ook meten of dit oplossingsgericht onderzoek werkt. Als je onderzoek doet door iets te veranderen zie je vaak veel beter waar de weerstand zit en leer je het vraagstuk meteen veel beter begrijpen."
Fundamenteel
Het is niet zo dat alle wetenschappers zich nu op maatschappelijke uitdagingen gaan storten. "We koesteren als universiteit wetenschappers die fundamenteel onderzoek doen vanuit wetenschappelijke nieuwgierigheid. En tegelijk proberen we die kennis van waarde te maken in het licht van onze impactmissie. In mijn visie versterkt dat elkaar juist."
''Duurzaamheid krijgt steeds meer een plek in ons onderzoek en onderwijs''
Arwin van Buuren
Onafhankelijk blijven
De nieuwe koers van de universiteit kent ook uitdagingen. Zijn wetenschappers altijd veilig als ze controversieel onderzoek doen? Zo worden virologen sinds de coronacrisis bedreigd. "Die zorgen zijn terecht", zegt Arwin. "We staan altijd om onze mensen heen. Ook als ze geïntimideerd worden. Als het nodig is binnen een uur." Ook vragen wetenschappers zich af: hoe kan ik onafhankelijk blijven en toch impact maken? "Mijn antwoord is altijd: onderzoek en onderwijs vraagt altijd om morele afwegingen. Wetenschappers moeten de vrijheid hebben om te kiezen en bevraagd kunnen worden op deze keuzes. Onze academische vrijheid en onafhankelijkheid staat buiten kijf. Maar het kan inderdaad enorm botsen. En soms trekken we - na rijp beraad - ook een grens, denk aan de samenwerking met fossiele bedrijven die bewust de duurzaamheidstransitie tegenwerken."
Over keuzes gesproken: is alles wat de universiteit op het gebied van impact doet duurzaam? "We streven daar wel naar", zegt Arwin. "Duurzaamheid is een van de thema's van de impactdomeinen en tegelijk een integraal onderdeel van de agenda. Economische bedrijvigheid en gezondheidszorg moeten duurzaam zijn, anders is het niet meer houdbaar in de toekomst. Duurzaamheid krijgt steeds meer een plek in ons onderzoek en onderwijs."
Gelijkwaardige samenwerking
De samenwerking met partners gaan we organiseren in zogenoemde open innovatie netwerken. "Dat is meer een mindset en een manier van werken dan een organisatie", aldus Van Buuren. "Als er een maatschappelijk vraagstuk is waar partners in de samenleving een oplossing voor willen vinden, gaan we samen op zoek naar wat we kunnen bijdragen. Open innovatie netwerken kun je per impactdomein organiseren. Neem het thema maatschappelijke weerbaarheid. Wie heb je daarbij nodig? Corporaties bijvoorbeeld, zorginstellingen, scholen, de gemeente? We werken bijvoorbeeld aan werkplaatsen in de wijk waarin studenten en onderzoekers zich verbinden aan vraagstukken in de wijk. Onze bijdrage kan dus allerlei vormen hebben. De EUR kan bijdragen met onderzoek, onderwijs, levenlang ontwikkelen, consultancy en post-initieel onderwijs van onze bv's, maar ook door het aanvragen van subsidies samen met partners en het organiseren van kennisuitwisseling. Deze netwerken moeten duurzaam en wederkerig worden. Zo worden het structuren voor gelijkwaardige samenwerking."
De banden tussen de verantwoordelijke universiteit en partners in de samenleving zullen steeds hechter worden, verwacht Arwin. Dat levert meer op dan alleen mooi onderzoek en onderwijs: "Het Erasmus Center for Energy Transition bijvoorbeeld bestaat op dit moment uit 15 partijen die de EUR geld geven voor onderzoek en onderwijs rond de energietransitie. Zo ontstaan allerlei kansen voor onderzoekers. We verleiden mensen om mee te doen door samen kansen te creëren."
- Meer informatie
Heb je zelf een onderwerp waar je brede kennis en inzicht bij kunt gebruiken? Neem contact op met Arwin en zijn team. Sluit je aan bij het grote netwerk van wereldburgers, zodat we samen kunnen werken aan het waarmaken van idealen.
Of lees alles over hoe we als universiteit willen samenwerken.
- Gerelateerde content
