EUR onderdeel van NWA-ORC-subsidie voor ‘Traumascapes’-project

Het onderzoeksteam van de Erasmus Universiteit Rotterdam is onderdeel van het onderzoekcluster Heritage & Identity binnen het Erasmus Research Institute for Media, Culture, History & Society (ERMeCHS). Het team, bestaande uit prof. dr. Stijn Reijnders, dr. Tina van der Vlies, dr. Naomi Oosterman en prof. dr. Robbert-Jan Adriaansen, zal een deelproject leiden dat zich richt op de rol van toerisme op deze gevoelige locaties.

Traumascapes begrijpen

In Nederland en zijn voormalige koloniën bevinden zich talloze “traumascapes”: plekken die getekend zijn door de sporen en herinneringen van trauma en verlies. Deze locaties variëren van concentratiekampen zoals Westerbork en plantages uit het koloniale tijdperk in Suriname tot landschappen van milieuschade, zoals het gasveld in Groningen.

Deze plekken zijn cruciaal voor identiteit en herinnering, maar roepen ook gepolariseerde maatschappelijke debatten op over hun betekenis en toekomst. Het Traumascapes-project heeft tot doel deze plekken zichtbaarder, toegankelijker en inclusiever te maken, niet alleen om op hun verleden te reflecteren, maar ook om ze te gebruiken voor een productieve dialoog en om de transities van de toekomst te navigeren. Het project brengt een breed scala aan partners samen, waaronder archeologen, historici, psychologen, erfgoedinstellingen en maatschappelijke groeperingen.

De Erasmus-bijdrage: Etnografieën van Traumascapetoerisme

Het project van de ESHCC zal specifiek onderzoek doen naar de complexe rol van toerisme in en rond traumascapes, een veld dat vaak wordt aangeduid als “dark tourism”. Het deelproject “Ethnographies of Traumascape Tourism” zal de kansen en valkuilen onderzoeken die toerisme biedt voor deze historisch beladen plekken.

Toerisme is essentieel voor het beheer van veel traumascapes; het genereert inkomsten en biedt een didactisch, op ervaring gebaseerd platform om pijnlijke verhalen uit het verleden te delen. De commerciële exploitatie van deze locaties kan echter ook leiden tot een vereenvoudiging van de geschiedenis, vervreemding van getroffen gemeenschappen en een belemmering voor inspanningen richting sociale rechtvaardigheid en verzoening.

Een gezamenlijke inspanning voor maatschappelijke impact

Het Traumascapes-project is een goed voorbeeld van de missie van het NWA-ORC-programma om onderzoek te financieren dat samenwerking tussen academische en maatschappelijke partners bevordert om tastbare impact te bereiken. De financiering stelt het grote consortium in staat om innovatieve kaders en praktische instrumenten te ontwikkelen voor de omgang met omstreden erfgoed, en draagt zo uiteindelijk bij aan een meer inclusieve en veerkrachtige samenleving.

Consortiumpartners

Het consortium wordt geleid door de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam en omvat: Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Erasmus Universiteit Rotterdam, Erfgoedhuis Zuid-Holland, Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Joods Cultureel Kwartier, KITLV/Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Universiteit Maastricht, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Natuurmonumenten, Open Universiteit, Oud-Katholieke Kerk van Nederland, Radboud Universiteit Nijmegen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Stichting Pelita, Technische Universiteit Delft, Technische Universiteit Eindhoven, Universiteit Utrecht, VALUE Foundation, Vrije Universiteit Amsterdam en Wageningen University & Research.