De mythe van tijdelijkheid rond de komst van vluchtelingen en migranten moet worden doorbroken. We moeten accepteren dat integratie structurele aandacht nodig heeft. Dat stellen sociale wetenschappers dr. Arjen Leerkes en dr. Peter Scholten van de Erasmus Universiteit Rotterdam in hun essay ‘Landen in Nederland: de vluchtelingenstroom in integratieperspectief’, dat zij schreven in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
In het <media 2127121>essay</media> verschuiven Leerkes en Scholten de aandacht van de fase van immigratie en opvang naar het vinden van een plaats in de Nederlandse samenleving. Er zijn inmiddels grote aantallen vluchtelingen in Nederland aangekomen. Welke kansen en uitdagingen biedt de huidige toestroom voor vluchtelingen in het kader van integratiebeleid? Wat kan de Nederlandse overheid en samenleving hun bieden en wat kunnen we van hen verwachten?
In dit kader pleiten Leerkes en Scholten voor het instellen van een onderraad van de Ministerraad over migratie en integratie, om zo het interdepartementale belang van integratie beter te borgen.
Tijdelijkheidsmythe doorbreken
Om onrust en verkeerde verwachtingen te voorkomen is het belangrijk de tijdelijkheidmythe te doorbreken. Die mythe veronderstelt twee dingen: ten eerste heerst het idee dat de meeste migranten zullen terugkeren naar hun land van herkomst. Daarnaast wordt ten onrechte uitgegaan van een vluchtelingencrisis, een tijdelijk probleem dat deze of gene maatregel uiteindelijk wel weer zal oplossen.
In de afgelopen periode is er weliswaar een groeiend besef ontstaan dat veel asielmigranten zich permanent in Nederland zullen vestigen, maar er is nog te weinig het besef dat Nederland naar het alle waarschijnlijkheid ook de komende jaren en decennia te maken zal hebben met hoge immigratieniveaus.
Integratiebeleid ontwikkelen
In hun essay pleiten Leerkes en Scholten voor investeringen om de integratie van vluchtelingen in werk, onderwijs en huisvesting te bevorderen. Ook willen ze een actieve betrokkenheid van de overheid vanwege de beeldvorming ten aanzien van vluchtelingen. Er zal in dat kader nadrukkelijker de verbinding tussen enerzijds migratiebeleid en anderzijds integratiebeleid gelegd moeten worden. Zo kan een meer integrale, activerende benadering voor vluchtelingen worden ontwikkeld.
Tegelijkertijd is het volgens de onderzoekers belangrijk om realistisch te zijn ten aanzien van integratie. Ervaringen uit het verleden laten zien dat de meeste vluchtelingen niet hoog zijn opgeleid en dat een hoge opleiding geen garantie is voor het vinden van een baan in Nederland. Bovendien werken hoogopgeleide vluchtelingen veelal onder hun opleidingsniveau.
Overige aanbevelingen
Leerkes en Scholten bevelen daarnaast aan om statushouders die goed op weg zijn in de Nederlandse samenleving al eerder een permanente verblijfsvergunning te geven. Nu krijgen alle statushouders allemaal in eerste instantie een tijdelijke verblijfsvergunning voor vijf jaar, die pas na vijf jaar kan worden omgezet in een vaste vergunning. Ook zou bij de verdeling van statushouders over Nederland meer gekeken kunnen worden waar de meeste kansen liggen voor een statushouder. Verder pleiten ze voor het stimuleren van maatjesprojecten en de invoering van een soort asielcoach, die asielmigranten vanaf dag 1 gaat coachen op integratie en eventueel terugkeer.
- Meer informatie
Nadere informatie: Marjolein Kooistra, mediarelaties FSW | 010 408 2135 | kooistra@fsw.eur.nl