Voor de meeste economen was de omvang van de abrupte economische krimp bij het begin van de recente financiële crisis een volslagen verrassing. Dat had wellicht voorkomen kunnen worden, namelijk door óók het oordeel van professionele analisten van bijvoorbeeld banken in de voorspellingen mee te nemen. Dat stelt promovendus van Erasmus School of Economics Jasper de Winter in zijn proefschrift, dat hij op vrijdag 23 december 2016 verdedigt.
Met zijn proefschrift ‘Nowcasting GDP Growth: Statistical Models versus Professional Analysts’ wil Jasper de Winter nieuw licht werpen op het vermogen van zowel professionele analisten als statistische modellen om de economische groei in de nabije kwartalen te voorspellen (het zogenaamde ‘nowcasten’). Dat is zeker geen triviale kwestie. Zo is een nauwkeurige inschatting van de huidige stand van de economie een belangrijk uitgangspunt voor de middellange termijn ramingen. Dat geldt vooral in economisch onrustige tijden, zoals tijdens de recente financiële crisis.
Flinke vertraging
Maar die actuele stand van de economie goed inschatten is niet gemakkelijk. Het Bruto Binnenlands Product (BBP) komt namelijk alleen op kwartaalbasis en met een flinke publicatievertraging beschikbaar. De Winter onderscheidt twee opties om al sneller een inschatting te kunnen maken van de actuele stand van de economie. De eerste optie is gebruik te maken van statistische modellen om zo de kwartaalgroei van het te verschijnen BBP te voorspellen. Een tweede optie zijn de BBP-voorspellingen van professionele analisten, die bijvoorbeeld werkzaam zijn bij banken.
De Winter onderzocht onder meer of hun voorspelling kan helpen bij het verbeteren van de mechanische modelvoorspellingen. Hiervoor maakte hij een database van de G7-landen (VS, VK, Japan, Canada, Duitsland, Frankrijk en Italië) in de periode 1999-2013, met voor elk land maandelijkse momentopnames van de beschikbare data en de beschikbare voorspellingen van professionele analisten.
Analisten stevige concurrenten van modellen
Uit zijn onderzoek komt naar voren dat de professionele analisten met hun voorspellingen stevige concurrenten zijn van statistische modellen. Tijdens en na de financiële crisis is de ‘verse’ (net gepubliceerde) voorspelling van de analisten zelfs vrijwel niet te verslaan. Vóór de crisis is de voorspelfout groter. Dat zou volgens De Winter kunnen komen doordat analisten in onrustige tijden meer aandacht besteden aan hun BBP-voorspelling. En hoe ouder de analisten-voorspelling, hoe minder accuraat ten opzichte van de modellen, die namelijk gevoed blijven worden met nieuwe informatie.
Volgens De Winter is er geen ‘winnaar’ in de ‘strijd’ tussen statistische modellen en analisten. Volgens hem kan de voorspelfout van statistische modellen worden verkleind door deze juist te combineren met de voorspellingen van analisten.
Over Jasper de Winter
Jasper de Winter (1972) studeerde economie aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1997-2003 werkte hij bij SEO Economics, waar hij toegepast onderzoek deed voor opdrachtgevers in de (non) profit sector. Sinds 2003 werkt hij bij De Nederlandsche Bank als (senior) econoom, momenteel op de afdeling Econometrie en modellen.