In deze case study over een 'Nudging in Education' onderzoeksproject hebben we de Productive Interactions (SIAMPI) benadering, zoals geïntroduceerd door Spaapen & Van Drooge (2011), gebruikt om maatschappelijke impact te evalueren. Onze ervaringen en indrukken van de casestudy, de methode voor impactevaluatie en de resultaten worden hieronder samengevat.
De casestudy: Nudging in het onderwijs
De casestudy richt zich op het onderzoeksproject 'Nudging in Education', dat liep van 2018 tot 2022. Dit project werd gefinancierd door de subsidie voor 'Praktijkonderzoek van NWO-NRO'. Hierbij waren verschillende partners betrokken, waaronder de Erasmus Universiteit Rotterdam, het Da Vinci College, de Hogeschool Rotterdam, De Rooi Pannen, Breda University of Applied Sciences (BUAS), Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO) en Technische Universiteit Eindhoven. Onderzoekers, docenten en leidinggevenden van de betrokken instellingen sloegen de handen ineen om studenten in het mbo te stimuleren tot meer autonoom leergedrag.
'Nudges' zijn subtiele aanpassingen in onze beslissingsomgeving die erop gericht zijn gedrag op een bijna onmerkbare manier te sturen in een gezondere of anderszins wenselijke richting. In het kader van dit project maakten leraren kennis met de 'nudging-theorie', ontwikkelden zij samen met onderzoekers en professionals verschillende 'nudges', en pasten deze toe in hun onderwijspraktijk via experimentele interventies. Op basis van deze experimenten verkregen de onderzoekers waardevolle inzichten in de toepasbaarheid van 'nudging' binnen het onderwijs, met name op het gebied van docentprofessionalisering, en ontwikkelden zij praktische handvatten om opleiders te ondersteunen bij het stimuleren van het leerproces van studenten.

De impactevaluatie van het project met behulp van SIAMPI
De impactevaluatie vond plaats van februari tot juni 2021 en volgde het SIAMPI-kader. Dit raamwerk wordt veelal gebruikt voor het begrijpen en beoordelen van de kwaliteit van interacties tussen onderzoekers en hun medewerkers in de samenleving. Om inzicht te krijgen in de productieve interacties van het onderzoeksproject, heeft het ESI-team de beschikbare documenten en websites beoordeeld en acht interviews gehouden met diverse belanghebbenden. De interviews werden gecodeerd om onderscheid te maken tussen verschillende interacties, evenals gerelateerde veranderingen in attitudes, kennis, relaties, netwerken en vaardigheden (resultaten) die dergelijke interacties als 'productief' zouden beschouwen. Deze gedragsveranderingen werden ook gekoppeld aan Theory of Change (Belcher et al., 2020) om (beoogde) maatschappelijke effecten verder te definiëren.
Resultaten van de SIAMPI-analyse
De impactbeoordeling, geleid door het SIAMPI-framework, resulteerde in een rapport met een narratief over de manieren waarop het 'Nudging in Education'-project maatschappelijke impact wil bereiken, en een tabel met de verschillende soorten productieve interacties (direct, indirect, financieel) die bijdragen aan (hedendaagse of toekomstige) maatschappelijke impact (zie rapport p. 13). Daarnaast werd in nauw overleg met de betrokken actoren een visualisatie van het web van productieve interacties gecreëerd. Dit visuele element maakte de rol van de partners transparanter en creëerde de mogelijkheid om de rol van belanghebbenden bij het bereiken van impact, en hun manieren van interactie, te bespreken en te (her)evalueren.
Downloads
Het volledige rapport Nudging in het hoger onderwijs 2021 vind je hieronder als downloadbaar bestand.
- Meer informatie
De eerste versie is geschreven door Lisa Burghardt en gepubliceerd op 23 februari 2022. Recente herzieningen zijn doorgevoerd door het Evaluating Societal Impact-team in juni 2025.
- Gerelateerde content