Wat betekent zelfrijdend vervoer voor het rijkswegennet en het openbaar vervoer? Wat voor gevangenissen zijn er de komende decennia nodig? Hoe ziet een duurzame stad er uit en welke economie past daarbij? De overheid weet dat dit soort ontwikkelingen eraan komen, maar heeft geen idee heeft hoe ze eruit zullen zien. In zijn oratie op 9 december 2016 schetste bijzonder hoogleraar Strategie en toekomst prof.dr. Martijn van der Steen hoe de overheid met dit soort ‘voorspelbare verrassingen’ kan omgaan.
De essentie van het omgaan met voorspelbare verrassingen is dat beleid zo wordt ontworpen dat het beter kan inspelen op onvoorziene ontwikkelingen. Maak beleid dat kan meebewegen, zegt Van der Steen in zijn oratie ‘Tijdig Bestuur: strategisch omgaan met voorspelbare verrassingen.’ Hij ging in op vier vormen van organiseren: weerbaarheid, buigzaamheid, beweeglijkheid en 'anti-fragiliteit' - of het groeien door veranderingen.
Proberen
Meebewegen kan door bijvoorbeeld in te zetten op een strategie van systematisch proberen en experimenteren, zoals bedrijven dat bij de ontwikkeling van nieuwe producten doen. Of de aanpassing in het ontwerp al mee nemen, zoals dat in Nederland in de klimaatadaptatie gebeurt. Bij de gevangenissen worden verschillende soorten detentie ontwikkeld - sommigen sterk gericht op zorg, anderen veel meer gericht op straf -, zodat het systeem mee kan ademen met de ontwikkelingen.
Met deze perspectieven kunnen beleidsmakers en bestuurders hun beleid gerichter ontwerpen en meer expliciet inrichten op het omgaan met de voorspelbare verrassing die tegenwoordig steeds meer een constante factor blijkt te zijn.
Over Martijn van der Steen
Martijn van der Steen (1977), bestuurskundige en historicus, is bijzonder hoogleraar Strategie en Toekomst vanwege de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB). Zijn onderzoek richt zich op de verbinding van beleid, strategie en toekomst, op overheidssturing in netwerken en op innovatie in het openbaar bestuur. Hij is co-decaan en adjunct-directeur van de NSOB en directeur van de NSOB Denktank.
- Meer informatie
Marjolein Kooistra, mediarelaties FSW | T 010 408 2135 | E kooistra@fsw.eur.nl