Peiling: meerderheid ‘allochtonen’ wil af van registratie herkomst

In oktober lanceerden dr. Arjen Leerkes en prof.dr. Jaco Dagevos samen met de website Sociale Vraagstukken een internetpoll naar de herziening van de termen ‘autochtoon’ en ‘allochtoon’. Dit naar aanleiding van de beslissing van het CBS en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) om deze termen te vervangen door ‘personen met een Nederlandse achtergrond’ en ‘personen met een migratieachtergrond’. Er namen 413 mensen deel aan de (niet-representatieve) poll, die was bedoeld om een beeld te krijgen van de voorkeuren onder de Nederlandse bevolking.

‘Allochtonen’ zien het anders dan ‘autochtonen’
Een meerderheid van de respondenten (58%) vindt dat de overheid moet doorgaan met het meten van herkomst, maar onder hen verschillen de meningen over hoe dat moet gebeuren: bijna een derde (31%) van de respondenten kiest voor ‘anders noemen’ terwijl 27% de voorkeur gaf aan anders definiëren. Ruim veertig procent (42%) vindt dat het meten van herkomst helemaal moet stoppen (optie 1). 

Er zijn opvallende verschillen tussen herkomstgroepen. Van de respondenten die tot de ‘allochtonen’ worden gerekend, wil 58% dat de overheid helemaal stopt met het meten van herkomst. Bij de ‘autochtonen’ is er juist een ruime meerderheid (67%) vóór doorgaan met meten. 

Betrek bevolkingsgroepen en wetenschappers bij de herziening
Op grond van de analyse van de poll ontstaat de indruk dat de meeste mensen die iets willen veranderen, het niet voldoende vinden om alleen andere termen te gebruiken. De poll laat volgens Leerkes en Dagevos zien dat de overheid er verstandig aan doet om meer werk te maken van de herziening. Daarbij zouden verschillende groepen uit de samenleving betrokken moeten worden, evenals experts. In focusgroepen zou nagegaan kunnen worden of de verschillende opties voldoende aansluiten bij hoe mensen zichzelf indelen en zien. Met wetenschappers uit verschillende disciplines kan worden nagegaan of er een wetenschappelijke consensus bereikt kan worden. 

Het is volgens Leerkes en Dagevos de vraag of de oplossing van het CBS en de WRR voldoende draagvlak heeft. De discussie kan misschien snel weer terugkomen. Het CBS heeft in zijn Jaarrapport integratie 2016 al gezegd open te staan voor een dialoog met de samenleving en experts over de herziening. Hopelijk wordt daarvan serieus werk gemaakt, stellen beide sociologen. 

De uitslag wordt ook bekend gemaakt tijdens de talkshow Studio Erasmus op dinsdag 6 december, en gepubliceerd op Sociale Vraagstukken. 

Opzet poll
In de internetpoll kon men de voorkeur uitspreken voor een van de drie opties: ‘Afschaffen’ (stoppen met het gebruik van de termen en met het meten van herkomst), ‘Anders noemen’ (doorgaan met meten maar andere termen gebruiken) en ‘Anders definiëren’ (doorgaan met meten en een andere invulling geven aan de termen autochtoon en allochtoon). Naast de drie opties is gevraagd naar argumentatie en naar achtergrondkenmerken zoals herkomst, leeftijd en opleidingsniveau. Van de 413 mensen die deelnamen gaven er 373 een voorkeur voor een van de drie opties; 364 respondenten gaven aan tot welke herkomstgroep ze worden gerekend. 

De poll, die is gehouden van 26 oktober t/m 19 november, is niet representatief voor de Nederlandse bevolking. Onder de respondenten waren hoogopgeleiden en ‘allochtonen’ oververtegenwoordigd. Jongeren (<18) en ouderen (65+) waren ondervertegenwoordigd (zie tabel 1 voor de verhoudingen onder de respondenten en de bevolking). Een deel van de respondenten gaf aan dat de eigen voorkeur niet kon worden gekozen. Zij vonden in meerderheid dat er helemaal niets aan de termen en definities hoeft te veranderen. Onder de respondenten die een voorkeur aangaven waren 249 (68%) ‘autochtonen’ en 115 (32%) ‘allochtonen’.

Zie ook de bijdrage van Arjen Leerkes en Jaco Dagevos over de herziening termen ‘allochtoon’ en ‘autochtoon’. Halverwege de poll is een analyse gemaakt van de tot dan toe ingebrachte motivaties.