Het houden van een wedstrijd achter gesloten deuren uit angst voor negatieve reacties en het vergelijken van vrouwen met de mannen in voetbal houden bepaalde stereotypen in stand. Met het begin van het WK vrouwenvoetbal in het vooruitzicht, heeft de Trouw deze week een essay gepubliceerd over stereotypen en recente ontwikkelingen in het vrouwenvoetbal. Bijzonder hoogleraar Jacco van Sterkenburg (ESHCC) en directeur dr. Sandra Meeuwsen van het Erasmus Center for Sport Integrity and Transition (ESPRIT) zijn geïnterviewd om inzichten te geven.
Durf te zeggen dat het anders is
In de aanloop naar het WK in Australië en Nieuw-Zeeland, oefende het Nederlandse vrouwenelftal achter gesloten deuren tegen een jongensteam van de amateurs. Er was geen pers en publiek welkom om negatieve reacties te voorkomen. Jacco van Sterkenburg toont aan hoe deze strategie uit angst is geboren en hoe de strategie, ongetwijfeld onbedoeld, dat kwetsbare en minderwaardige aura versterkt: “Ik denk dat als je het vrouwenvoetbal serieus neemt je dat juist niet moet doen. Dan moet je durven zeggen: vrouwenvoetbal is topsport, maar het is wel anders dan mannenvoetbal.” Eén van de Nederlandse voetbalsters beaamt dit, “het spel van ons zal nooit zo snel worden als bij de mannen. Net zoals er bij het vrouwentennis nooit zo hard geslagen wordt en bij het vrouwenwielrennen nooit zo hard gereden zal worden als bij de mannen.”
De eeuwige vergelijkingmaakt het lastiger om vrouwenvoetbal als een volwaardige topsport te zien, die strijd is namelijk niet te winnen, legt Jacco van Sterkenburg uit. Mannenvoetbal is de grootste volkssport in Nederland, zo is het elke dag op de tv te zien en diep verworteld in de cultuur. “In die zin is het ook niet alleen een vergelijking tussen man en vrouw,” aldus Jacco van Sterkenburg. Desondanks wordt deze discussie in een groter perspectief van gelijke kansen in de sport geplaatst door Women Inc. Hun conclusie luidt: “Op het moment dat de media de zichtbaarheid van de mogelijkheden van vrouwen verbreden, zal dit zowel emancipatie van het voetbal als van vrouwen versnellen.” Sandra Meeuwsen haakt aan op dat eerste aspect door de andere grondtoon van het vrouwenvoetbal te benoemen.“Meer verbinding en inclusie, minder winnen ten koste van de ander. Dat zijn basiswaarden die in het mannenvoetbal zwaar onder druk staan. Daar is winnen bij wijze van spreken verworden tot de ander onderuit schoppen en daar kom je nog mee weg ook. Sterker nog: we noemen het een agressieve speelstijl en leren die aan.”
Kansen
Sandra Meeuwsen, illustreert hoe door historische en professionalisering achterstand ook kansen geboden worden, die juist positief effect hebben op deze grondtoon. “Het mannenvoetbal heeft de laatste decennia een aantal lelijke kanten ontwikkeld: geweld, discriminatie, openlijk racisme, matchfixing en gokken. Eigenlijk is het een concentraat van excessen geworden en dan heb ik het nog niet eens over het supportersgedrag.” Hiermee wil Sandra Meeuwsen echter niet meegaan in het romantiseren van vrouwenvoetbal. Zo legt ze uit dat het niet vanzelf beter gaat omdat het vrouwen zijn, die overigens vaak een opleiding bij de mannen gevolgd hebben. Het gaat volgens haar juist meer over de verschillende paden naar professionalisering die bewandeld worden.
Middels zijn onderzoek, kan Jacco van Sterkenburg betogen dat er genoeg mensen zijn die het theater en spelbederf op de mannenvelden storend vinden en om die reden het vrouwenvoetbal prettiger vinden. “Wat wij terughoren, is dat het spel bij de mannen te vaak stilligt door harde overtredingen of spelers die doen alsof ze pijn hebben. Doorzetten, niet laten vallen, blijven staan; dat zijn vaak eigenschappen die in de maatschappij vaak met mannelijkheid worden geassocieerd, maar interessant genoeg is juist daarin het vrouwenvoetbal aantrekkelijker.”
- Onderzoeker
- Gerelateerde content
