Het studieprogramma in het kort
De Educatieve Master Primair Onderwijs richt zich specifiek op het primair onderwijs in de grootstedelijke context. In het beroepsbeeld is de pedagogiek de basis. De grootstedelijke context vraagt van de leraar, meer dan elders, pedagogische handelingsexpertise en vaardigheden op het gebied van het creëren van kwaliteitsvolle relaties met leerlingen en een inclusieve en uitdagende leeromgeving.
EMPO leidt startbekwame bevoegde leraren op voor het primair onderwijs. De eindtermen van de opleiding dekken de landelijke bekwaamheidseisen zoals deze zijn opgenomen in het 'Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel'. De opleiding wordt in samenwerking met het Nivoz (Nederlands Instituut voor Onderwijs en Opvoedingszaken) aangeboden.
Het programma
Het programma van EMPO richt zich op vier rollen die we aan een leraar toedichten:
- Pedagogische rol: aangaan van een doelgerichte pedagogische relatie, waarin het hele kind wordt beschouwd;
- Didactische rol: ontwerpen en uitvoeren van onderwijs;
- Strategische rol: samenwerken met partners binnen en buiten de school, leiderschap in de school;
- Onderzoekende rol: onderzoek en reflectie op de pedagogische relatie en schoolontwikkeling.
Omdat een leraar deze rollen niet geïsoleerd uitvoert, komen ze in het curriculum in samenhang terug.
Vakken
In dit blok bestudeer je de leefwerelden van kinderen vanuit pedagogisch en sociologisch perspectief. De bredere leefwereld waarin het kind opgroeit (gezin, school, wijk), en de interactie tussen die leefwerelden, wordt vanuit het sociaalecologisch model van Bronfenbrenner bekeken.
Dit blok richt zich op de zogeheten micro-aspecten van leren en interactie. Je leert over de (sociaal) psychologische ontwikkeling van kinderen, in een context van kansenongelijkheid. Theorieën over sociale, cognitieve en emotionele ontwikkeling komen aan bod, evenals leer- en motivatietheorieën. Daarnaast worden groepsprocessen, stereotypering, impliciete bias en de rol van leerkrachtverwachtingen besproken.
Curriculum kan verwijzen naar een hele basisschoolperiode, een leerjaar of een leerlijn, maar ook naar een enkele activiteit in de klas (of zelfs buiten de klas). De betekenis van het complexe begrip curriculum wordt geanalyseerd vanuit verschillende theorieën en inzichten over inclusieve onderwijsmodellen, zoals cultureel-responsieve pedagogiek.
In dit blok krijg je inzicht in lees- en schrijfprocessen en -vaardigheden en hoe die zich gedurende de verschillende fasen van het basisonderwijs ontwikkelen. In het bijzonder wordt gekeken naar de invloed op de lees- en schrijfontwikkeling van de talige en culturele variatie waardoor leerlingen in de grootstedelijke context worden gekenmerkt.
In dit blok krijg je inzicht in de verschillende leer- en instructietheorieën met betrekking tot de reken-wiskundige ontwikkeling van kinderen. Je ontwerpt ook zelf nieuwe onderwijs- en leeractiviteiten. Er wordt steeds aandacht besteed aan de rol van talige en culturele variatie: wat betekent het voor het reken-wiskundig leerproces als een leerling thuis een andere taal spreekt dan het Nederlands?
Op de basisschool komen leerlingen in aanraking met kennis over de samenleving van vroeger en nu, in vakken als aardrijkskunde, wereldoriëntatie en geschiedenis. Daarnaast zijn scholen verplicht om aandacht te besteden aan burgerschap, gezondheid en duurzaamheid. In het blok Mens en wereld leer je over vakdidactiek en pedagogische vraagstukken ten aanzien van deze doelen en inhouden. Je leert verschillende niveaus en perspectieven aan elkaar te verbinden, van fundamentele vragen als waartoe geven we onderwijs? en op welke wijze kun je je als leerling je verhouden tot de samenleving?
In dit blok krijg je inzicht in welke factoren op het niveau van de school, het lerarenteam en de individuele leerkracht een rol spelen bij onderwijsontwikkeling en wat aanvullende uitdagingen zijn in de grootstedelijke omgeving. Daarnaast leer je hoe je onderwijsinnovaties kritisch kan beschouwen aan de hand van relevante theorieën over onderwijsvernieuwingen en organisatieontwikkeling. Je gaat in de onderzoek- en scriptiefase aan de slag met een eigen onderwijsinnovatie en beschrijft hoe je die in de onderwijspraktijk onderzoekt, implementeert en evalueert.
In de masterscriptie beantwoord je een theoretisch onderbouwde onderzoeksvraag over je eigen praktijk. Dat kan je eigen klas betreffen maar ook de praktijk op schoolniveau. Je gaat in leergemeenschappen werken met andere studenten, als voorbereiding op het collegiaal onderzoek doen in de praktijk van de school.
Door deze acht blokken lopen drie lijnen:
Onderzoekslijn: Tijdens elk blok krijg je een introductie in, en ga je oefenen met, een specifieke methode van praktijkgerichte onderzoek door de academisch opgeleide leraar. Voorbeelden zijn case study-onderzoek, lesson study en ontwerpgericht onderzoek.
Pedagogisch Handelen-lijn: In deze lijn staat het opbouwen van praktijkkennis en het betekenis geven aan praktijkervaringen centraal. De theoretische kennis die in de blokken aan de orde komt, wordt toegepast in de praktijk en wordt daar als het ware ervaren. In de pedagogisch handelen-lijn geef je betekenis aan die ervaring op basis waarvan het pedagogisch handelen verbeterd kan worden.
Praktijklijn: Gedurende de hele opleiding loop je twee dagen per week stage. Het uitgangspunt is toenemende complexiteit en verantwoordelijkheid. Je start met het leren kennen van kinderen in hun leefwerelden in blok 1, om te vervolgen met het observeren van leren en interactie. Daarna begin je met het verzorgen van onderwijs voor kleine groepen leerlingen, om aan het einde van het eerste jaar verantwoordelijk te worden voor het lesgeven aan een groep. In het tweede jaar ga je beginnen met het lesgeven aan een hele klas, waarvoor je in de loop van het jaar meer en meer verantwoordelijk wordt. Aan het einde van het tweede jaar heb je je ontwikkeld tot een startbekwame leerkracht.
Overige programma-onderdelen
Het programma van de Educatieve Master Primair Onderwijs kenmerkt zich verder door een aantal alternatieve en bijzondere onderdelen, zoals de EMPO-Studiereis, het EMPO-Festival en de Leerkrachtvaardighedenweek.
EMPO-Studiereis
Eens per 2 jaar wordt met alle studenten van het eerste en tweede jaar en alle docenten een tour gemaakt van drie dagen langs verschillende interessante innovatieve scholen en maatschappelijke instanties. Het doel van deze reis is inzicht krijgen in verschillende schoolconcepten en waarom deze scholen doen wat ze doen. Ook zijn er veel verschillende maatschapplijke partijen betrokken bij scholen. De reis geeft inzicht in welke instanties dit zoal kunnen zijn en waarom zij zo waardevol zijn voor het onderwijsveld.
EMPO-Festival
Eens per 2 jaar wordt voor alle studenten van het eerste en tweede jaar een festival georganiseerd dat bol staat van lezingen, workshops en gezelligheid. Thema’s zoals kunstzinnige vorming, filosofie, kleuteronderwijs, hoogbegaafdheid en traumasensitief lesgeven komen aan bod, evenals speeddates met partners uit het onderwijsveld en – niet te vergeten – kampvuur, muziek, eten en spelletjes.
Leerkrachtvaardighedenweek
In het eerste jaar van de EMPO, tijdens de Leerkrachtvaardighedenweek, wordt de student ondergedompeld in de rol van didacticus. De studenten verdiepen zich gedurende een hele week in klassenmanagement, instructie geven, het voorbereiden van een les, verkennen van methodes en leerlijnen, het lesdoel, non-verbale communicatie en orde houden. Aan het eind van de week gaat de student naar huis met twee voorbereide lessen die de week erna gegeven worden in de stageklas.
Locatie
Het onderwijs van de Educatieve Master Primair Onderwijs vindt op twee plekken plaats. Op maandagen bevinden we ons op onze locatie op Rotterdam-Zuid, middenin de omgeving waar we voor opleiden. Meer specifiek is dit het Dokhuis, waar tevens onze samenwerkingspartner Nivoz huist. Op donderdagen is dit op de Woudestein-campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Praktijkleren
Als EMPO-student studeer je en doe je praktijkervaring op in dezelfde omgeving, op basisscholen in Rotterdam. Je begeeft je in de leeromgeving van de leerlingen waar je ook les aan gaat geven.
De opbouw van de stage loopt synchroon aan de opbouw van de inhoud en beslaat 40% van het curriculum. Dit komt in de praktijk neer op twee dagen per week stage gedurende de gehele opleiding.
Onderwijsvorm en toetsing
Er wordt kleinschalig, activerend onderwijs aangeboden waarbij iedere periode een vraagstuk centraal staat. Elke periode beslaat één module van 15 EC die is opgebouwd uit twee onderdelen:
- Het opleidingsonderwijs met inhoud, onderzoek en een persoonlijke ontwikkelingslijn in pedagogisch handelen;
- Het leren in de praktijk (40% van de opleiding).
De verschillende onderdelen worden geïntegreerd getoetst, om recht te doen aan de complexe praktijk. De toetsen samen vormen het portfolio van de student.
Op de EMPO toetsen we programmatisch. Dit betekent dat je niet per vak losse studiepunten krijgt, maar dat we beslissingen over studiepuntenop basis van een programma van toetsen. Dit doen we omdat we zo betere beslissingen kunnen nemen, gebaseerd op veel informatie. Bovendien maakt programmatisch toetsen het mogelijk om groei mee te nemen in de beslissingen, waardoor de toetsing EMPO-studenten in hun ontwikkeling tot een academische leerkracht ondersteunt.