Promotie A.C.M. (Anja) de Bruin

Korte samenvatting over het doel van het proefschrift:

Vogelgriepvirussen zijn influenza A virussen die kunnen worden ingedeeld op basis van twee eiwitten die zich op het virusoppervlak bevinden, hemagglutinine (HA) en neuraminidase (NA). Tot nu toe zijn er zestien verschillende HA subtypen en negen verschillende NA subtypen geïdentificeerd in vogels, welke in bijna alle mogelijke combinaties voorkomen, zoals H4N6 en H16N3. Daarnaast kunnen vogelgriepvirussen onderverdeeld worden in een ernstige en een milde variant, oftewel hoog pathogene aviaire influenza (HPAI) en laag pathogene aviaire influenza (LPAI) virussen. LPAI virussen circuleren van nature in wilde watervogels, zoals eenden en meeuwen, en vermeerderen zich vooral in het darmstelsel zonder ziekteverschijnselen te veroorzaken. LPAI virussen kunnen overspringen van wilde watervogels naar pluimvee, zoals kippen en kalkoenen, en veroorzaken dan milde verschijnselen, zoals een verminderde eetlust en lagere eierproductie. LPAI virussen met H5 of H7 HA kunnen in kippen veranderen in HPAI virussen. Infectie van pluimvee met een HPAI virus leidt tot ernstige klachten waarbij sterfte vaak oploopt tot 100%. De sterfte is zo hoog omdat HPAI virussen zich vermeerderen in vrijwel alle organen van pluimvee, inclusief de bloedvaten. Dit leidt tot bloedingen, oedeem, en multipel-orgaan falen. De verandering van LPAI naar HPAI virus is 51 keer gerapporteerd in de afgelopen 70 jaar en hiervan konden 46 gevallen direct gelinkt worden aan pluimvee. Historisch gezien was vogelgriep altijd een ziekte van pluimvee, maar dat is veranderd sinds H5N1 HPAI virussen, voor het eerst gedetecteerd in China in 1996, oversprongen van pluimvee naar wilde watervogels en zich efficiënt verspreidden door onder meer de vogeltrek. Het feit dat wilde watervogels niet zo ziek worden als pluimvee wanneer ze geïnfecteerd zijn met een HPAI virus draagt bij aan deze efficiënte verspreiding. HPAI virus infecties bij wilde watervogels zijn vaak mild en het virus repliceert niet in alle organen en ook niet in bloedvaten. Als eenden ernstig ziek worden gaat dit vaak gepaard met neurologische verschijnselen. Dit proefschrift beschrijft enkele grote vragen binnen het onderzoeksveld van de vogelgriep. Waarom zijn alle HPAI virussen van de H5 en H7 HA subtypen (Hoofdstuk 2 en Hoofdstuk 3)? Waarom vermeerderen HPAI virussen zich niet in de bloedvaten van eenden (Hoofdstuk 4, Hoofdstuk 5, Hoofdstuk 6)? Waarom zien we nieuwe HPAI virussen voornamelijk in pluimvee opkomen en niet in wilde watervogels (Hoofdstuk 7)?