Promotie M.H. (Mark) de Jong

Psychiatrische dwangopnames zijn zeer ingrijpend voor wie het ondergaat. Het aantal dwangopnames neemt bovendien toe in veel Westerse landen. Het reduceren van psychiatrische dwangopnames verdient daarom de hoogste prioriteit. In dit proefschrift zijn in vijf deelprojecten aspecten van psychiatrische dwangopnames bestudeerd. In een meta-analyse van bestaande literatuur bleek dat zogenaamde “advance statements”, zoals crisisplannen, effectief zijn in het verminderen van dwangopnames. Kwalitatief onderzoek van patiëntendossiers toonde aan dat bij patiënten een psychotische stoornis en verminderde therapietrouw cruciaal zijn voorafgaande aan een dwangopname. Ook bleken hulpverleners niet altijd assertief genoeg bij signalen van ontregeling en zorgmijding. In het onderzoek van het KR8-programma bleek de gemiddelde opnameduur bij deelnemers aanzienlijk te verminderen t.o.v. een controlegroep die standaard FACT-zorg kreeg. KR8 is een intensief groepsprogramma voor FACT-patiënten met een psychotische stoornis en een verhoogd risico op (dwang)opname. Een studie naar beloop van gevaar na psychiatrische dwangopname toonde aan dat bij ongeveer twee derde van de patiënten het gevaar voor zichzelf en voor anderen aanzienlijk afneemt na opname. Dakloosheid bleek geassocieerd met persisterend ernstig tot zeer ernstig gevaar. In een studie naar psychiatrische spoed-dwangopnames (IBS, wat Inbewaringstelling betekent) bleek dat het bij 15,6% van de patiënten niet bij één IBS bleef. Een tweede IBS vond in twee derde van de gevallen plaats binnen zes maanden na de eerste. De bevindingen van dit proefschrift onderstrepen dat crisis-/signaleringsplannen en een gestructureerd behandelprogramma essentieel zijn om het risico op psychiatrische dwangopname te reduceren, zeker voor patiënten met een psychiatrische dwangopname in de voorgeschiedenis.

De promoties vinden, in verband met het coronavirus, niet op de gebruikelijke wijze publiekelijk plaats in de Senaatszaal of in de Professor Andries Queridozaal. De kandidaten zullen hun proefschrift in een klein gezelschap of online verdedigen.