Bas Jacobs, hoogleraar publieke economie aan Erasmus School of Economics, schrijft over de gevolgen van de coronacrisis. Het virus lijkt onder controle en de economie en de samenleving gaan geleidelijk weer open. Toch is er nog steeds geen vaccin beschikbaar en de economie kent nog allerlei beperkingen. Hoe moeten we ons voorbereiden op leven met het coronavirus? En hoe moet de overheid de komende een tot drie jaar omgaan met de economische storm die losbreekt?
Niet meer levensvatbaar
Volgens het Centraal Planbureau (CPB) zal de Nederlandse economie met 6% krimpen in 2020. De werkloosheid is nog nooit eerder zo snel opgelopen en de komende maanden zal de werkloosheid nog verdubbelen. Veel bedrijven zullen ondanks de steun van de overheid en alle inspanningen toch over de kop gaan. Jacobs schrijft dat allerlei bedrijven niet meer levensvatbaar zijn in de anderhalvemeter-economie. Nederland lijkt zich hierbij, vreemd genoeg, te hebben neergelegd: de hele samenleving en economie worden overhoop getrokken zonder enige politieke discussie of dit wel wenselijk is.
De beste oplossing
Veel economen zien grootschalig testen als de beste oplossing om een opleving van het virus te voorkomen en mensen en bedrijven in staat te stellen weer aan hun normale dagelijkse activiteiten te beginnen. Toch blijft er altijd een risico: het is niet duidelijk hoe lang mensen immuun zijn en hoe betrouwbaar de testen zijn. Ouderen en kwetsbaren zullen waarschijnlijk nog voor langere tijd afstand moeten bewaren. Jacobs vraagt zich af waarom er geen politieke partij komt met een doordacht plan voor grootschalig en regelmatig testen van de hele bevolking. Dit zou volgens hem de sleutel zijn om zowel het sociale als het economische leven weer snel op te starten.
Gedifferentieerde lockdownmaatregelen
En wat zouden we moeten dan als het virus toch opleeft? Minister de Jonge heeft eerder gezegd dat coronapatiënten voorrang krijgen op andere patiënten. Jacobs vraagt zich af of het geven van voorrang aan coronapatiënten wel ethisch juist en rechtvaardig is. De kans dat iemand boven de 65 jaar door corona sterft is meer dan 60 keer zo groot als bij iemand tussen de 20 en 49 jaar. Er zou dus enorme maatschappelijke winst kunnen worden behaald als de lockdownmaatregelen naar leeftijdsgroep worden gedifferentieerd. Zo zou het virus sneller onder controle kunnen komen tegen veel lagere economische en sociale kosten dan in de anderhalvemeter-economie.
Zware economische storm
Er komen maar geen duidelijk antwoorden uit Den Haag op belangrijke vragen zoals hoe ver de overheid mag gaan in het beperken van fundamentele vrijheden van burgers. De overheid heeft in het begin werknemers, zelfstandigen en bedrijven enorm geholpen. Die reactie was uitstekend volgens Jacobs. Nu het virus in bedwang lijkt, is het of Den Haag direct terug in zijn oude gewoontes valt. De ogen worden weer gericht op de lange termijn en het bedrijfsleven moet zichzelf maar weer zien te redden. De staat kan immers niet jarenlang de economie draaiende houden. Volgens Jacobs is het echter nog veel te vroeg om na een aantal maanden die conclusie te trekken. Er is een zware economische storm op komst en Den Haag moet zich focussen op het maken van urgente plannen voor nu.
- Professor
- Meer informatie
Het volledige artikel van Vrij Nederland, 20 juni 2020, kunt u hier vinden.