De regering heeft sinds het begin van de pandemie sterk ingezet op de eigen verantwoordelijkheid van burgers. Vergeleken met de maatregelen in andere landen is dit beleid relatief uniek en vrijblijvend. Dit roept de vraag op of dit beleid voldoende effect heeft op het gedrag van burgers. Met andere woorden, door wie worden de aanbevolen gedragsregels nou eigenlijk nageleefd?
Merel van Hulsen, promovendus aan Erasmus School of Economics, Kirsten Rohde, hoogleraar gedragseconomie, en Job van Exel, hoogleraar economie, hebben onderzoek gedaan na de naleving van de coronaregels onder de Nederlandse bevolking.
Pro-sociaal versus egoïstisch gedrag
‘Volgens de zogenaamde broad independence theory, is de kans dat een collectief doel bereikt wordt het grootst als mensen bij hun acties de sociale en lange-termijn gevolgen van hun acties in overweging nemen’, schrijven de onderzoekers in hun bijdrage aan het najaarsbulletin van de Vereniging voor Gezondheidseconomie (VGE). Het blijkt dat mensen die pro-sociaal gedrag vertonen, de collectieve gevolgen van hun gedrag belangrijker vinden, terwijl mensen die egoïstisch gedrag vertonen meer belang hechten aan hun eigen gewin. Maar uit zich dit ook in de context van een pandemie?
Wat zeggen de resultaten?
Om dit te onderzoeken hebben Rohde, Van Exel en Van Hulsen tussen 27 en 30 maart 2020 duizend volwassen Nederlanders, representatief voor de bevolking in termen van leeftijd, geslacht en opleiding, gevraagd online een vragenlijst in te vullen. In deze vragenlijst werd onder andere gevraagd in welke mate zij verschillende, door de overheid geadviseerde, gedragsregels naleven. De onderzoekers vonden dat eind maart een aanzienlijk deel van de bevolking de geadviseerde regels vrijwillig naleefde. Dit gold in hogere mate voor mensen die de consequenties van hun gedrag voor anderen en voor de toekomst belangrijk vinden. Ook gaven mensen met een hoger risico op besmetting aan de gedragsregels beter na te leven. Daarnaast bleek uit het onderzoek dat Nederlanders die denken dat anderen de regels beter naleven, dit zelf ook doen.
Effectieve strategie
Hiermee lijkt het gedrag van de Nederlandse bevolking tijdens deze coronacrisis dus in lijn met eerder onderzoek naar sociale dilemma’s. Een beroep doen op het verantwoordelijkheidsgevoel van de bevolking, zorgt ervoor dat mensen uit preventief oogpunt, en met name ten behoeve van anderen, de regels naleven, en lijkt dus een effectieve strategie om het coronavirus in te dammen.
Downloads
- Professor
- Professor
- Promovendus
- Meer informatie
Het najaarsbulletin van de VGE van november 2020, kunt u hierboven downloaden.