In 1969 startte een kleine medische faculteit in Canada met een gedurfd nieuw onderwijsprogramma, waarin colleges werden vervangen door onderwijs in kleine groepen. Bijna vijftig jaar later passen zo’n 700 opleidingen wereldwijd dit ‘Probleemgestuurd Onderwijs’ (PGO) toe, waaronder ook de Erasmus Universiteit Rotterdam. Maar hoe is dit revolutionaire onderwijssysteem ontstaan? Uit promotieonderzoek door Virginie Servant blijkt dat de vijf grondleggers in Canada ontevreden waren over hun eigen medische opleiding, gekoppeld aan de dynamiek van de ‘Woodstock’-atmosfeer eind jaren zestig van de vorige eeuw. Servant verdedigt haar proefschrift op vrijdag 18 november 2016 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Ginie Servant onderzocht voor haar proefschrift ‘Revolutions and Re-iterations; An Intellectual History of Problem-based Learning’ de intellectuele geschiedenis van Probleemgestuurd Onderwijs. In 1969, het jaar van het Woodstock festival, startte een kleine medische faculteit in Hamilton, Ontario, met een gedurfde nieuw onderwijsprogramma waarin colleges werden vervangen door kleine groepen en interdisciplinair probleemgestuurde tutorials. Probleemgestuurd onderwijs, zoals het bekend werd, veroverde de wereld van het hoger onderwijs.
Het uitgangspunt van PGO is dat het leren van studenten begint in de confrontatie met een realistisch probleem. Studenten lossen dat in een kleine groep op onder leiding van een tutor. Gezien het belang van zelfstudie in PGO is het aantal colleges noodzakelijkerwijs beperkt om studenten de gelegenheid te bieden relevante literatuur en theorieën op een zelfgestuurde wijze tot zich te nemen.
Beginjaren
In dit proefschrift staan de beginjaren centraal van de eerste twee universiteiten waar PGO werd toegepast en waarin de meeste principes werden ontwikkeld: de McMaster University School of Medicine, van 1963 tot 1972, en de faculteit Geneeskunde van de Universiteit Maastricht, van 1974 tot 1980. Servant koppelde elke filosofische of psychologische theorie aan discussies die op McMaster of Maastricht werden gevoerd. Hiervoor raadpleegde ze historische bronnen en nam ze interviews af.
Servant ontdekte onder meer dat PGO vooral tot stand gekomen via een organisch proces van ‘trial and error’; niet zozeer gestoeld op bepaalde onderwijstheorieën, maar meer geïnspireerd door een experimentele nieuwsgierigheid en drang tot verandering. Ook blijkt de aanname in veel literatuur dat John Dewey de primaire inspiratiebron was voor PGO, blijkt niet te kloppen. “De onderwijspraktijk in Noord-Amerika en het Verenigd Koninkrijk vormde een veel grotere inspiratiebron voor de grondleggers van PGO.” Volgens de promovenda heeft de Universiteit Maastricht evenveel bijgedragen aan de verandering van het medisch onderwijs als McMaster.
Promotor
Servants promotor prof. dr. Henk Schmidt, oud-rector magnificus, is zelf intensief onderdeel van die geschiedenis. Hij introduceerde in 2001 PGO op de Erasmus Universiteit, toen hij vanuit de Universiteit Maastricht (UM) naar Rotterdam kwam voor de opbouw van de psychologie-opleiding. Schmidt was in Maastricht vanaf het begin in 1974 betrokken bij de opbouw van de medische opleiding met gebruikmaking van PGO. Later ontwikkelde hij daar ook de opleiding gezondheidswetenschappen en psychologie met hetzelfde onderwijssysteem.
Henk Schmidt doet vanaf de jaren zeventig wetenschappelijk onderzoek naar de werking van PGO. Zodoende deed zich de bijzondere situatie voor dat de promotor zelf onderwerp van studie werd voor de promovenda. “Maar omdat mondelinge verslagen het minst betrouwbaar zijn van alle historische bronnen, heb ik alleen opgeschreven wat ik in de archieven terug heb kunnen vinden,” aldus Servant.
Over Virginie Servant
Ginie Servant is docent aan het Department of Economics and Business van het Erasmus University College.
- Meer informatie
Persvoorlichting Erasmus Universiteit Rotterdam, T (010) 408 1216 of E press@eur.nl