De verplaatsing van zorg van ziekenhuizen naar huisartsen kan bijdragen aan meer passende zorg en verlaging van zorgkosten. Voor zorgverzekeraars – als inkopers van zorg – is het echter niet per se aantrekkelijk om deze vorm van substitutie te bevorderen. Minder ziekenhuiszorg kan voor verzekeraars namelijk leiden tot minder inkomsten uit het risicovereveningsfonds. Een prikkel die de nodige hervormingen in de zorg kan hinderen. Dit schrijft dr. Richard van Kleef, universitair hoofddocent aan Erasmus School of Health Policy & Management, met collega’s in een artikel in Economisch Statistische Berichten.
Van Kleef en zijn collega’s deden onderzoek naar het effect van substitutie op de bijdrage die verzekeraars ontvangen uit het risicovereveningsfonds. Vanuit dit fonds krijgen zorgverzekeraars extra geld voor patiënten met een grotere zorgbehoefte, zoals chronisch zieken. Dit moet voorkomen dat zorgverzekeraars patiënten gaan selecteren op gezondheid.
Drempel
Bij de bepaling van de vereveningsbijdrage wordt gebruikgemaakt van een aantal gezondheidsindicatoren. Eén van die indicatoren is gebaseerd op ziekenhuisbehandelingen in het voorgaande jaar. Als zorg en dus patiënten worden verplaatst, kan dat implicaties hebben voor die indicator en dus voor de bijdrage die zorgverzekeraars krijgen voor de betreffende verzekerden. Als de vereveningsbijdrage sterker afneemt dan de kosten kan dat een drempel vormen voor verzekeraars om aan substitutie mee te werken, zo waarschuwen de onderzoekers.
Diabetes
Van Kleef en zijn collega’s uiten deze waarschuwing na onderzoek op een plek waar de zorg succesvol en met medewerking van een zorgverzekeraar wordt verplaatst. In de Limburgse mijnstreek werken zorgverleners, gemeenten en een zorgverzekeraar samen om de zorg voor chronisch zieken beter in te richten. Het project richt zich onder andere op diabeteszorg. In Zuid-Limburg komt diabetes type 2 aanzienlijk vaker voor dan gemiddeld in Nederland. In sommige gemeenten heeft 10 procent van de inwoners met de ziekte te kampen, tegen 6 procent in de rest van het land.
Verzekeraars krijgen een extra vereveningsbijdrage voor diabetespatiënten die specifieke ziekenhuisbehandelingen hebben ondergaan. Als deze patiënten niet in het ziekenhuis maar bij de huisarts worden behandeld, valt deze extra bijdrage weg. Uit het onderzoek blijkt dat de verplaatsing van zorg naar verwachting tot een 163 euro lagere bijdrage per patiënt leidt.
Lees het volledige artikel op de website van Zorgvisie.
- Universitair Hoofddocent
- Meer informatie
Dit artikel werd op 8 september 2021 op de website van Zorgvisie gepubliceerd.