In meer en meer landen wordt risicoverevening toegepast om concurrerende zorgverzekeraars te compenseren voor voorspelbare verschillen in zorgkosten tussen gezonde verzekerden en chronisch zieken. Onderzoek laat echter zien dat zelfs de meest geavanceerde risicovereveningsmodellen ondercompenseren voor bepaalde groepen in de bevolking. Zolang de risicoverevening onvoldoende werkt, is de toegang tot (kwalitatief goede) zorg in gevaar. Verzekeraars zullen aan deze groepen namelijk een relatief hoge premie moeten vragen of – als dat niet mogelijk/toegestaan is – een prikkel hebben tot risicoselectie. Ons onderzoek richt zich op het evalueren en verbeteren van risicovereveningsmodellen. Ter bevordering van internationale samenwerking en uitwisseling van onderzoeksresultaten op dit terrein hebben we samen met collega’s uit België, Duitsland, Ierland, Israël, Zwitserland en de Verenigde Staten het ‘Risk Adjustment Network' opgericht.
| Richard van Kleef (contactpersoon) | Tel: 0104088950 | vankleef@eshpm.eur.nl |
| René van Vliet | Tel: 0104088585 | r.vanvliet@eshpm.eur.nl |
| Wynand van de Ven | Tel: 0104088556 | vandeven@eshpm.eur.nl |
| Frank Eijkenaar | Tel: 0104089183 | eijkenaar@eshpm.eur.nl |
| Danielle Cattel | Tel: 0104088882 | cattel@eshpm.eur.nl |
| Erik Schut | Tel: 0104088558 | schut@eshpm.eur.nl |
| Michel Oskam | Tel: 0104088941 | oskam@eshpm.eur.nl |
| Andreea Panturu | N.v.t. | panturu@eshpm.eur.nl |
| Sebastiaan de Ranitz | N.v.t. | deranitz@eshpm.eur.nl |
De kern van de stelselwijziging in de zorg is dat concurrerende zorgverzekeraars de verantwoordelijkheid krijgen voor zorginkoop. Verzekeraars krijgen in toenemende mate ruimte om namens hun verzekerden te onderhandelen met zorgaanbieders over prijs en prestatie, om zo de aanbieders te stimuleren tot doelmatige zorgverlening. Belangrijke vragen waar wij ons op richten zijn: Welke prikkels en instrumenten hebben verzekeraars concreet voor doelmatige zorginkoop? In hoeverre pakken verzekeraars deze nieuwe rol actief op? Welke belemmeringen zijn er voor doelmatige zorginkoop? Hoe kunnen deze belemmeringen het beste worden weggenomen? En wat zijn mogelijke toekomstige ontwikkelingen? Bij de beantwoording van deze vragen wordt tevens gekeken naar ervaringen met zorginkoop in het buitenland, waaronder de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Zwitserland.
Erik Schut (contactpersoon) | Tel: 0104088558 | schut@eshpm.eur.nl |
| Marco Varkevisser | Tel: 0104089105 | varkevisser@eshpm.eur.nl |
Wynand van de Ven | Tel: 0104088556 | |
| Frank Eijkenaar | Tel: 0104089183 | eijkenaar@eshpm.eur.nl |
In zorgverzekeringen worden verschillende vormen van eigen betaling toegepast, zoals een eigen risico aan de voet, een procentuele bijbetaling en een vaste eigen bijdrage per behandeling. Onderzoek laat zien dat eigen betalingen enerzijds kunnen leiden tot meer doelmatigheid (door een afname van onnodig zorggebruik), maar anderzijds ook tot een afname van risicosolidariteit doordat ouderen en chronisch zieken gemiddeld meer uit eigen portemonnee betalen dan jonge, gezonde verzekerden. Ons onderzoek richt zich op de vormgeving en effecten van eigen betalingen. Een belangrijk doel hierbij is het ontwikkelen van nieuwe vormen van eigen betaling die – ten opzichte van de traditionele vormen – leiden tot een verbetering in termen van zowel doelmatigheid als solidariteit.
Richard van Kleef (contactpersoon) | Tel: 0104088950 | |
René van Vliet | Tel: 0104088585 | |
Wynand van de Ven | Tel: 0104088556 | |
Daniëlle Cattel | Tel: 0104088882 |
Hervorming van de bekostigingssystemen voor zorgaanbieders staat in veel landen hoog op de agenda. In toenemende mate zoeken beleidsmakers en zorginkopers naar manieren om via de bekostiging prikkels te introduceren voor een doelmatiger zorgverlening. Hierbij ligt de nadruk niet alleen op het ontmoedigen van onnodig gebruik van (dure) zorg, maar steeds vaker ook op het stimuleren van verbeteringen in de kwaliteit van zorg, waaronder gezondheidsuitkomsten. De sectie verricht onderzoek naar internationale ervaringen met innovatieve bekostigingsmethoden (bijvoorbeeld pay-for-performance en bundled payments), inclusief effecten op kwaliteit, toegankelijkheid en kosten. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar cruciale conceptuele en praktische aspecten van de vormgeving en implementatie van bekostigingsmethoden. Hoe kan bijvoorbeeld rekening worden gehouden met systematische verschillen in de patiëntenpopulaties (casemix) van zorgaanbieders? Hoe kunnen ongewenste neveneffecten (zoals risicoselectie en teaching-to-the-test) worden voorkomen? En hoe kunnen de prestaties van zorgaanbieders t.a.v. kwaliteit en kosten op een adequate manier worden gemeten en beloond?
| Frank Eijkenaar (contactpersoon) | Tel: 0104089183 | eijkenaar@eshpm.eur.nl |
| Erik Schut | Tel: 0104088558 | schut@eshpm.eur.nl |
| Daniëlle Cattel | Tel: 0104088882 | cattel@eshpm.eur.nl |
| Celine Hendriks | N.v.t. | hendriks@eshpm.eur.nl |
| Andreea Panturu | N.v.t. | panturu@eshpm.eur.nl |
| Tadjo Gigengack | N.v.t. | gigengack@eshpm.eur.nl |
| Imke Lamers | N.v.t. | lamers@eshpm.eur.nl |
In veel landen vinden hervormingen plaats gericht op het vergroten van de doelmatigheid en betaalbaarheid van de zorg. Vaak is hierbij sprake, net als in Nederland, van (elementen van) gereguleerde concurrentie, dat wil zeggen, concurrentie tussen zorgverzekeraars en tussen zorgaanbieders waarbij de overheid randvoorwaarden stelt om de publieke belangen (bijvoorbeeld toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van zorg) te waarborgen. Het realiseren van deze publieke belangen betekent dat aan een aantal voorwaarden moet zijn voldaan.
Ons onderzoek richt zich niet alleen op Nederland, maar ook op bijvoorbeeld België, China, Duitsland, Ierland, Israël en Zwitserland. Internationale vergelijkingen leiden tot interessante lessen en belangrijke nieuwe inzichten.
Wynand van de Ven (contactpersoon) | Tel: 0104088556 | |
Erik Schut | Tel: 0104088558 |
In het Nederlandse zorgstelsel wordt van zorgverzekeraars verwacht dat zij handelen als kritisch inkopers van curatieve zorg voor hun verzekerden. Om de doelmatigheid en klantgerichtheid van zorgverzekeraars te stimuleren dienen consumenten zich onbelemmerd te voelen om over te stappen naar een andere zorgverzekering en een weloverwogen keuze te maken uit de beschikbare polissen.
Ons onderzoek richt zich op het keuzegedrag van mensen in zowel de zorgverzekeringsmarkt als in zorgmarkten. De kernvraag is in hoeverre de keuzen van verzekerden en patiënten optimaal zijn en hoe deze zouden kunnen worden verbeterd. Belangrijke onderzoeksvragen hierbij zijn: Welke subgroepen van verzekerden stappen over? Wat zijn de determinanten die ten grondslag liggen aan het overstapgedrag van (subgroepen van) verzekerden? Welke invloed hebben zorgverzekeraars op de aanbiederskeuze van hun verzekerden die zorg vragen? Op basis van welke informatie kiezen patiënten een zorgaanbieder? Hoe groot is de reisbereidheid van patiënten voor betere zorg en hoe gevoelig zijn zij voor verschillen in kwaliteit en prijs?
| Stéphanie van der Geest (contactpersoon) | Tel: 0104089168 | vandergeest@eshpm.eur.nl |
| Marco Varkevisser | Tel: 0104089105 | varkevisser@eshpm.eur.nl |
| Wynand van de Ven | Tel: 0104088556 | vandeven@eshpm.eur.nl |
| Richard van Kleef | Tel: 0104088950 | vankleef@eshpm.eur.nl |
| Erik Schut | Tel: 0104088558 | schut@eshpm.eur.nl |
| Sara Arts | n/a | arts@eshpm.eur.nl |
In Nederland en tal van andere landen wordt bij de organisatie van gezondheidszorg in toenemende mate gebruik gemaakt van marktprikkels. Dit betekent dat voor de afstemming van vraag en aanbod van zorg niet langer wordt vertrouwd op gedetailleerde aanbod- en prijsregulering door de overheid. In plaats daarvan speelt onderlinge concurrentie een steeds belangrijkere rol. Deze marktwerking vormt natuurlijk geen doel op zich, maar is een middel om te komen tot betere zorg tegen de juiste prijs. Deze uitkomst is echter geen vanzelfsprekendheid, want de zorgmarkt is geen gewone markt. Om de publieke belangen kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid te waarborgen is in deze sector daarom meer overheidsregulering nodig dan in de meeste andere sectoren. Marktordening in de gezondheidszorg is dan ook verre van eenvoudig. Er is sprake van een complexe en voortdurende zoektocht naar de juiste balans tussen marktwerking en overheidsingrijpen. Deze sluiten elkaar niet uit, maar dienen hand in hand te gaan. Dit leidt tot belangrijke onderzoeksvragen. Hoe kan marktfalen in de zorg worden voorkomen? Welke vormen van regulering zijn hiervoor noodzakelijk? En hoe moet, vanuit het perspectief van de mededingingswetgeving, worden omgegaan met de (potentiële) spanning tussen samenwerking en concurrentie?
| Marco Varkevisser (contactpersoon) | Tel: 0104089105 | varkevisser@eshpm.eur.nl |
| Stéphanie van der Geest | Tel: 0104089168 | vandergeest@eshpm.eur.nl |
| Erik Schut | Tel: 0104088558 | schut@eshpm.eur.nl |
| Frédérique Franken | N.v.t. | f.m.e.franken@eshpm.eur.nl |
| Peter Makai | N.v.t. | makai@eshpm.eur.nl |
| Pim den Boon | N.v.t. | denboon@eshpm.eur.nl |
In 2008 werd de curatieve geestelijke gezondheidszorg (ggz) – zowel eerste als tweedelijnszorg – overgeheveld van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). In de Zvw kopen zorgverzekeraars geestelijke gezondheidszorg in namens hun verzekerden. Zorgverzekeraars kunnen onderhandelen met zorgaanbieders over prijs, volume en kwaliteit van de zorg, en hebben de mogelijkheid selectief in te kopen. In dit onderzoeksprogramma evalueren deze hervormingen. Belangrijke onderzoeksvragen zijn:
- Hoe kopen zorgverzekeraars in namens hun verzekerden?
- Hoe bepalen zorgaanbieders hun volume (aantal behandelingen, behandelduur), prijzen en kwaliteit?
- Verschillen ggz-aanbieders in hoe ze patiënten behandelen?
- Reageren ggz-aanbieders op financiële prikkels?
- Hoe beïnvloeden eigen betalingen en pakketaanpassingen de vraag en aanbod naar geestelijke gezondheidszorg?
Rudy Douven (contactpersoon) | Tel: 0104088525/0615589095 |
Vanwege de veroudering van de bevolking vormt de houdbaarheid van de langdurige zorg een belangrijk vraagstuk, zowel nationaal als internationaal. Hoe de langdurige zorg het beste georganiseerd en gefinancierd kan worden om ook in de toekomst financieel betaalbare, kwalitatief goede en doelmatige langdurige zorg te kunnen garanderen, is dan ook een belangrijk onderzoeksvraag.
| Erik Schut (contactpersoon) | Tel: 0104088556 | schut@eshpm.eur.nl |
| Rudy Douven | Tel: 0104088525 | douven@eshpm.eur.nl |