Op dinsdag 19 mei 2020 verdedigt K.J.G. Kenswil zijn proefschrift, getiteld: ‘Niche Contributions to Bone Marrow (Re)generation’.
Chemotherapie wordt vaak gebruikt als behandeling voor patiënten met kanker. Een mogelijke bijwerking van chemotherapie is schade aan het beenmerg (BM), waardoor bloedaanmaak (hematopoëse) verstoord kan raken. Het in dit proefschrift gepresenteerde werk richt zich erop hoe de BM micro-omgeving (ook bekend als de hematopoëtische niche), in het bijzonder BM-endotheelcellen (ECs), kan bijdragen aan het herstel van BM (en in het verlengde daarvan hematopoëse) na door chemotherapie-geïnduceerde schade bij mensen.
Recent werk in muizen heeft aangetoond dat BM-ECs hematologisch herstel kunnen mediëren door bepaalde groeifactoren tot expressie te brengen (“angiocriene” factoren). Nieuwere studies hebben ondertussen een gespecialiseerde subgroep van BM-ECs in muizen (type H-endotheel) geïdentificeerd en gekarakteriseerd. Kenmerkend aan deze type ECs was het vermogen om angiogenese (ontwikkeling van bloedvaten) aan osteogenese (botvorming) te koppelen. Echter, de relevantie van deze bevindingen voor de mens is onduidelijk vanwege het gebrek aan studies in mensen.
De gepresenteerde data in dit proefschrift tonen het bestaan aan van een menselijk EC-subtype (genaamd hREC), geassocieerd met regeneratie en menselijke nichevorming, vergelijkbaar met het type H-endotheel beschreven in muizen. Verdere analyse van het genexpressieprofiel van hRECs leidde tot de ontdekking van interleukine-33 (IL-33) als een nieuwe angiocriene en anabole niche-factor. Bovendien, ontdekten we dat van endotheel-afgeleide mesenchymale (stam)cellen aan de hematopoëtische nichevorming bij zoogdieren bijdragen tijdens de ontogenese via het proces van endotheliaal-naar-mesenchymale transitie (EndMT). IL-33 blijkt in dit verband een nieuwe en sterke bemiddelaar van dit proces. Ten slotte bieden de bevindingen in dit proefschrift inzichten in het herstel van immuun cellen na chemotherapie-geïnduceerde schade.
De promoties vinden, in verband met het coronavirus, niet op de gebruikelijke wijze publiekelijk plaats in de Senaatszaal of de Professor Andries Queridozaal. De kandidaten zullen hun proefschrift online verdedigen.