Het academisch jaar 2022-2023 van Erasmus Universiteit Rotterdam werd op 5 september geopend. Het thema 'AI & us: imagining the future' zorgde voor een bijzonder programma waarin wetenschap, kunst en kunstmatige intelligentie (AI) samenkwamen.
Kunstmatige intelligentie (AI) biedt ongekende mogelijkheden maar heeft ook risico’s. Hoe gaan we hier als universiteit en maatschappij mee om? En wat is de rol van kunst en wetenschap hierin? In de bijzondere en interactieve bijeenkomst kwamen diverse perspectieven aan bod. Visueel hoogtepunt was zonder twijfel de digitale data-driven kunst van Refik Anadol, die op enorme schermen de aanwezigen overweldigde met zijn kunst.
De presentatie was in handen van Rotterdamse schrijver en performer Elfie Tromp. Singer-songwriter Meau (bekend van haar nummer 1-hit ‘Dat heb jij gedaan’) verzorgde de muziek. Het evenement vond plaats in de Aula van de Erasmus Universiteit Rotterdam en werd tegelijkertijd gelivestreamd met ondertiteling in het Nederlands, vertaald door AI.
Waarom AI belangrijk is voor EUR
Om te beginnen legde Ed Brinksma, voorzitter van het College van Bestuur, uit wat AI betekent voor onze universiteit: “De meeste mensen associëren AI met wetenschap en technologie. Maar de effecten en de belangrijkste consequenties ervan, en het gebruik van technologie, liggen bij mensen, samenleving en cultuur. Het zal ons diep beïnvloeden.” De impact op gewone mensen, de samenleving en gedragingen zijn zeer belangrijke onderwerpen voor de Erasmus Universiteit Rotterdam, en daarom is AI dat ook, betoogde Brinksma.
AI: waar algoritme en verbeelding samenkomen
Francisca Grommé, Top Talent Fellow in het Erasmus-initiatief AiPact, ging in op waarom er zoveel hoop en hype rond AI is. “Als we het over AI hebben, hebben we het vaak over onszelf en de grenzen van het menselijk vermogen. AI is echt, en tegelijkertijd draait het om grote delen van onze verbeelding. Dit fascineert ons, maar zorgt ook voor uitdagingen”, verklaarde ze. “Het kan vruchten afwerpen om niet alleen algoritmes te trainen, maar ook onze verbeelding.”
Refik Anadols AI-kunst
Refik Anadol is een wereldwijd toonaangevend kunstenaar die grenzen tussen het fysieke en digitale doorbreekt met data-gedreven machine learning. Hij vertelde over zijn inspiraties en manier van werken, terwijl zijn droomachtige kunst te zien was op enorme schermen in de Aula.
Kunstwerken, zo betoogde hij, zijn veel krachtiger, impactvoller en doelgerichter als de kunst voor iedereen is, ongeacht leeftijd of achtergrond. Dat verklaart zijn focus op openbare kunst, met projecties op gebouwen en immersive rooms. “Ik geloof dat wanneer kunst overal in het openbaar is, vrij en open, dat daar de impact kan plaatsvinden.”
“AI heeft een impact in de samenleving, maar ik denk dat we in de fase zitten waarin we ons afvragen: wat kunnen we er nog meer mee en hoe kunnen we nieuwsgierigheid, inspiratie en optimisme in onze toekomst brengen?”, besloot hij zijn key-note speech.
AI in Rotterdam
In twee paneldiscussies werden verschillende onderwerpen rond het thema verkend in relatie tot onze universiteit en stad. Farshida Zafar, directeur van het ErasmusX-initiatief, liet zien hoe je met de combinatie van kunst en AI positieve maatschappelijke impact kunt creëren. De onderzoekers van AICON maken met Rotterdammers kunst voor een digitale galerie, en de opbrengsten gaan terug naar de gemeenschap. Said Kasmi, wethouder van onderwijs in Rotterdam, vindt het van groot belang om studenten te leren over AI. Zo kan talent in Rotterdam worden behouden en geborgd worden, aangezien 25% van de banen in onze stad op de een of andere manier te maken heeft met AI – en dit aantal nog groter zal worden.
Hoe zal AI de manier waarop we werken in de toekomst veranderen? Tessa Boumans, promovenda bij AiPact, onderzoekt nieuwe technologieën in de mode-industrie en hoe deze duurzame arbeidsomstandigheden beïnvloeden. EUR-alumnus Tomas Moska benadrukte hoe belangrijk het is dat studenten actief zijn en door de praktijk leren over tech. “Op de universiteit heb je de vrijheid om te falen en opnieuw te beginnen”, ervoer hij zelf.
Prijsuitreikingen
Zoals elk jaar is de Opening van het Academisch Jaar het moment waarop prijzen worden uitgereikt aan uitmuntende studenten en onderzoekers in onze academische gemeenschap. Rector magnificus Annelien Bredenoord kende de Onderwijsprijs 2022 toe aan Marloes Nederland (universitair docent bij ESSB), die maatschappelijke impact creëert door in haar onderzoek, onderwijs, management en beleidsvorming altijd het belang van onderwijs te benadrukken.
Voorzitter van het Erasmus Trustfonds Michiel Muller reikte de Student Societal Impact Award 2022 uit aan GIDS, een bureau dat studenten verbindt met partijen in de samenleving en andersom.
De Rotterdamse Scriptieprijs werd gewonnen door Ingrid Blankesteijn voor haar scriptie ‘The Elephant in the Treatment Room: de gevolgen van racisme en mentale en fysieke gezondheid erkend en behandeld’. Ze hoopt andere studenten te inspireren om een maatschappelijk geïnspireerde scriptie te schrijven.
Ten slotte reikte Ellen van Schoten, vicevoorzitter van het College van Bestuur, de Sustainability Award uit aan het Eurekaweekbestuur. Zij zorgden ervoor dat ruim 5000 studenten zich bewust werden van het belang van duurzaamheid.
Gesamtwissenschaft en het belang van kunst
Ed Brinksma, voorzitter van het CvB en hoogleraar Computer Science, trok de vergelijking tussen de Gesamtkunst van de Bauhaus-academie van een eeuw geleden, en de samenwerkingsverbanden waar de Erasmus Universiteit Rotterdam tegenwoordig in actief is. De Convergentie met de TU Delft en het Erasmus MC zou je Gesamtwissenschaft kunnen noemen. Het Cultuur&Campus-instituut dat de EUR momenteel in Rotterdam-Zuid ontwikkelt met de kunstacademies van Willem de Kooning en CODARTS is een ander voorbeeld.
“Zoals het programma van vandaag overtuigend heeft aangetoond, vormen de kunsten een krachtig medium tussen de fijne kneepjes van de wetenschap en technologie, en het sociale weefsel van de samenleving en haar rijke verscheidenheid aan individuen. Het zal van essentieel belang zijn om de producten van AI op geheel nieuwe manieren zichtbaar, benaderbaar en voorstelbaar te maken”, aldus Brinksma.
- Gerelateerde content
