Mijn Beverwaard

Het project Mijn Beverwaard is gestart om samen met bewoners en lokale organisaties te ontdekken wat er speelt in de wijk en waar verandering nodig is. Een jaar lang voerde het onderzoeksteam interviews en observaties uit om zicht te krijgen op de belangrijkste krachten en uitdagingen. 

Hoe doen we onderzoek? 

Dit onderzoek wordt uitgevoerd voor en met bewoners. Zonder vooraf opgestelde onderzoeksvraag begonnen we met het leren kennen van bewoners en de instanties in de wijk. Wekelijks waren we aanwezig en vroegen naar hun ervaringen en percepties over de wijk. Bewoners gaven richting aan het onderzoek en hielpen bij de uitvoering, zoals bij de werving van respondenten en de organisatie van een bewonersbijeenkomst. Wederkerigheid is essentieel; we verzamelen niet alleen data, maar streven ernaar dat de wijk profiteert van de bevindingen en er positieve veranderingen ontstaan.

Resultaten van het onderzoek 

Krachten van de wijk 

De Beverwaard is een ‘dorpse’ wijk waar veel mensen elkaar kennen en helpen. Ook is er veel groen en laagbouw. In de wijk zijn een aantal maatschappelijke instanties actief zoals het Buurtsteunpunt, House of Hope en de Focus die veel verschillende activiteiten organiseren voor bewoners. 

Uitdagingen in de wijk 

Uit 59 diepte-interviews in de wijk, met bewoners en organisaties, komen vooral drie grote uitdagingen voor de Beverwaard naar voren: 

1. Armoede en schulden 
2. Gebruik van de publieke ruimte: verkeer, afval en agressie  
3. Criminaliteit en overlast 

Samen met bewoners is gekozen om met dit onderzoek te focussen op het thema ‘veiligheid’, omdat je ‘veilig voelen’ een basisvoorwaarde is voor het oplossen van veel andere problemen in de wijk.  

Gevoel van onveiligheid 

De meerderheid van de gesproken bewoners geeft aan zich onveilig te voelen door overlast en groepsvorming van hangjongeren, hangouderen en verslaafden.  

“Ik vind het wel een gezellige wijk, want iedereen kent elkaar, maar vaak is het ook niet veilig (…). Als je bijvoorbeeld naar de winkels gaat, dan zie je veel hangjongeren en weet je niet of het veilig is om daar te lopen. (…) Het voelt soms heel bedreigend, vooral met de grote groepen die er staan. (…) Soms lijkt het alsof ze drugs verkopen, want waarom zou je daar zomaar staan?” (Bewoner, interview september 2024).  

Hoe gaan bewoners om met gevoel van onveiligheid? 

Bewoners gaan op uiteenlopende manieren om met gevoelens van onveiligheid. Veel mijden ’s avonds of in de zomer het winkelcentrum en het park. Sommigen – vooral ouders met jonge kinderen – overwegen te verhuizen, al is dat vaak geen haalbare optie. Anderen proberen veiligheid af te dwingen door zich krachtig op te stellen op straat, terwijl een laatste groep steun zoekt bij medebewoners. 

Het gevoel van onveiligheid is lastig aan te pakken, omdat het samenhangt met meerdere factoren, zoals overlast, armoede, straatcultuur en de fysieke staat van de wijk. Veel jongeren die op straat rondhangen, hebben een moeilijke thuissituatie of kampen met psychische problemen. Uit de interviews blijkt dat het huidige aanbod voor jongeren onvoldoende aansluit bij hun behoeften, waardoor zij lastig te bereiken zijn. 

De rol van de wijkagent, handhaving en politie 

Bewoners geven aan dat ze de wijkagent, handhaving en politie weinig zien in de wijk. Ze ervaren dat er onvoldoende wordt opgetreden bij overlast of meldingen, wat volgens hen de situatie verergert: de overlastgevers denken dat ze ermee wegkomen.  Handhaving stelt juist dat zij wél veel doen voor de veiligheid, maar dat bewoners dit vaak niet merken, onder andere omdat privacyregels het delen van informatie beperken. 

“Nee, en ze hebben geen tijd want ze komen mensen te kort. En bij alles wordt gezegd je moet de politie bellen, maar vorige keer waren daar jonge jongens aan het blowen bij school. En ik ben meteen de directeur gaan halen, want de wijkagent direct bellen dat gaat niet meer. Je moet de politie bellen maar ja. Ook met die parkeerchaos op school, ik heb ze misschien 1 of 2 keer zien rijden, maar daar blijft het bij. Daarna heb ik ze nooit meer gezien.” (Bewoner, interview april 2024).  

Om de afstand tussen bewoners en instanties te verkleinen, werkt de Wijkhub aan een toegankelijke aanpak en probeert zij ervoor te zorgen dat bewoners altijd een terugkoppeling krijgen op hun meldingen. Nazorg, goede communicatie en duidelijke uitleg is belangrijk om bewoners weer vertrouwen te geven.  

De rol van bewoners en de gemeenschap 

We zien dat gevoelens van onveiligheid ertoe leiden dat bewoners angstig zijn om medebewoners aan te spreken op gedrag of overlast en andere klachten te melden bij organisaties. 

“In de avonden is het hier vreselijk, zo veel herrie en overlast van die gasten. Maar ik kan niks doen. Ik wil geen mes tussen mijn ribben. En daar is de politie voor, maar die komen niet.” (Bewoner, interview oktober 2024). 

Het idee dat bewoners zelf verantwoordelijkheid moeten nemen in de wijk zorgt voor gevoelens van boosheid, irritatie en oneerlijkheid bij zowel bewoners als sommige instanties. In een wijk met ernstige problemen zoals armoede en gezinnen met zorgen, is het volgens hen niet haalbaar om zelf voor veiligheid te zorgen. De volgorde van reageren is hierin belangrijk: eerst moet handhaving de situatie repareren, pas daarna kan er worden gewerkt aan sociale controle. 

Samen naar een sterkere Beverwaard 

Deze vier sporen – zichtbare handhaving, gemeenschap en verbinding, betere communicatie en preventie – versterken elkaar en kunnen helpen om de wijk veiliger en sterker te maken. Door actief samen met bewoners te werken en te luisteren naar hun zorgen en ideeën, kan de Beverwaard een plek worden waar bewoners zich nog meer thuis en veiliger voelen. 

 Vervolg 

• Focus op jonge bewoners: Sinds januari 2025 zijn we meer in gesprek met jonge bewoners over wat zij vinden van het leven in de Beverwaard. Ook zetten we het aanbod voor jongeren in de wijk qua activiteiten en ondersteuning op een rij.  
• Komen tot duidelijke acties door de ontwikkeling van een spel: Daarnaast ontwikkelen we een spel waarmee medewerkers van organisaties en bewoners met elkaar in gesprek kunnen gaan over uitdagingen in de wijk. Dit doen we om tot duidelijke acties te komen die kunnen bijdragen aan een groter veiligheidsgevoel in de wijk.  

Funding

Vital Cities and Citizens en Resilient Delta Initiative (RDI)

Partners

Het project mijn Beverwaard is een pilot van WijkWijs.