Participatie, bewonersinitiatieven en sociaal ondernemerschap

Wat onderzoeken we?

Wij onderzoeken zowel burgerparticipatie als bewonersinitiatieven en vormen van sociaal ondernemerschap. Vragen die we daarbij behandelen zijn: welke voor- en nadelen kleven aan het betrekken van bewoners bij oplossen van maatschappelijke problemen? Maar ook: hoe leidt het betrekken van bewoners tot betere dienstverlening? Welke maatschappelijke problemen weten zij op te lossen, en welke factoren zijn daarbij van belang? De relatie tussen enerzijds bewonersinitiatief van onderop en anderzijds sturing door de overheid van bovenaf heeft onze speciale aandacht. Bijvoorbeeld: welke rollen kunnen overheden, maar ook bewoners en andere partijen, pakken om onderlinge afstemming en samenwerking te laten plaatsvinden?   

Waarom doen we dit onderzoek en op welke manier?

Meer en meer beseffen overheden dat zij de grote maatschappelijke opgaven van vandaag (zoals de energietransitie, armoede, ongelijkheid, etc.) niet op eigen kracht kunnen realiseren. Burgers zijn ook steeds vaker gemotiveerd om zelf bij te dragen. Daarom bieden overheden expliciet ruimte voor bewoners om input te leveren en initiatief te tonen; ze gaan ‘uitnodigend besturen’. De samenwerking tussen bewoners en overheden loopt nog niet altijd even soepel. Ook weten we eigenlijk nog niet goed welke factoren daarbij van belang zijn.

Wij combineren deze bestuurskundige bril en aanpak met andere onderzoeksdisciplines, waaronder de sociologie. Wij zijn gewend om verschillende methoden te gebruiken die passen bij het vraagstuk, zoals kwantitatieve analyses door middel van grootschalige surveys en diepgaande, vergelijkende casestudies. Daarnaast staan we met ons onderzoek vaak ‘midden in het veld’ via actie-, ontwerpgericht- en interventieonderzoek. Op deze manieren proberen we de maatschappelijke relevantie en impact van onze onderzoeken te vergroten.

Hoe maakt ons onderzoek impact?

Op basis van ons onderzoek worden we geregeld gevraagd om:

• Workshops en masterclasses te verzorgen voor ambtenaren, bestuurders, professionals en burgerinitiatieven.
• Evaluatieonderzoeken te verzorgen van initiatieven en participatieprocessen en van pogingen van overheden om zich uitnodigend op te stellen richting maatschappelijk initiatief.
• Te adviseren over het organiseren van participatie en het vormgeven aan een uitnodigende overheidsorganisatie.
• Met behulp van ontwerpend onderzoek mede vorm te geven aan instrumenten en arrangementen die participatie en initiatief moeten faciliteren.

Zelf communiceren we actief over ons onderzoek via vernieuwende publicaties (in vaktijdschriften, door middel van een glossy, essays, video’s, podcasts). Daarnaast spelen we een actieve rol in het Erasmus Initiative Vital Cities & Citizens en in meerdere samenwerkingsverbanden met de gemeente Rotterdam (Kenniswerkplaats Leefbare Wijken en GovLab010). Veel van de impact uit ons onderzoek wordt gerealiseerd door en via GovernEUR. 

Op deze manier versterken we de kennisbasis over participatie, bewonersiniatief en uitnodigend besturen en helpen we zowel overheden als sociale ondernemers en bewonersinitiatieven concreet met het vormgeven hiervan.