Hoe weerbaar je bent en hoe je met problemen en moeilijkheden omgaat, hangt af van veel factoren. Psycholoog dr. Brian P. Godor en dr. Ruth van der Hallen hebben veel ervaring met onderzoek gericht op adolescenten, coping en weerbaarheid. Op dit moment onderzoeken ze coping en weerbaarheid van jongvolwassenen tijdens deze COVID-19 pandemie. Specifieker, dit laatste onderzoeksproject is gefocust op posttraumatische groei; hoe deze jongvolwassenen sterker worden door de ervaringen van COVID-19 en al de veranderingen die het in het dagelijks leven heeft teweeggebracht.
Welke consequenties kan de coronacrisis hebben voor jonge mensen?
Brian: “Dit kan variëren van heel weinig tot levensveranderend. Als een kind een naaste verliest, dan kan dit lastig zijn om mee om te gaan. Echter, er zijn kinderen die tamelijk veerkrachtig zijn, wat hen in staat stelt om goed met lastige gebeurtenissen om te gaan. We weten dat niet veerkrachtig zijn of ergens slecht mee dealen kan leiden tot veel potentiële problemen. Dit kan variëren van ondermaatse schoolprestaties, tot ongewenst gedrag (drugs of overmatig seksueel actief) maar het kan ook effecten hebben op de lange termijn, zoals lager inkomen en meer geestelijke gezondheidsklachten in de toekomst.”
Ruth: “Elke grootschalige crisis, zoals de huidige wereldwijde COVID-19 pandemie, brengt emotionele, fysieke en financiële stress met zich mee voor alle betrokken partijen. Voor kinderen is er een directe impact waarneembaar: ze ervaren de gevolgen van de genomen maatregelen, zoals scholen die gesloten zijn, hobby’s die niet meer uitgeoefend kunnen worden, maar er is ook een belangrijke indirecte impact aanwezig. Algehele niveaus van stress en angst binnen een kind’s familiecontext zullen de normale niveaus overstijgen en het kind beïnvloeden. Daarnaast, waar de meeste volwassenen en ouderen begrijpen wat een virus is of hoe infectieziekten in elkaar steken, blijft voor een kind een ‘virus’ een zeer vaag en gecompliceerde bedreiging om te bevatten.”
Welke jonge mensen worden het zwaarst geraakt door de coronacrisis en waarom?
Brian: “Het hangt af van op welk aspect je focust. Als je kiest om te focussen op de lock down en op het thuisblijven, dan kan de familiecontext zoals hoe groot het huis is, hoeveel mensen er wonen, wifi, etc. een situatie creëren die lastiger is om mee te dealen dan voor andere kinderen. Maar ik denk niet dat het productief is om te kijken naar wat maakt dat iemand meer zal lijden, een soort van vergelijken van pijnperspectief. Kinderen hebben te maken met een potentieel lastige situatie. Ik denk dat het nodig is dat we vertrekken vanuit een perspectief dat er een groot risico bestaat waar onze maatschappij mee te maken heeft en nadenken over hoe we kinderen kunnen helpen op een manier dat voor hen werkt.”
Ruth: “Zowel familiecontext (beschikbaarheid van de ouders, financiële stress, emotioneel welzijn) en intrapersoonlijke karakteristieken van het kind (coping vaardigheden, veerkrachtigheid, temperament) spelen een rol en kunnen de mate waarin kinderen getroffen worden door de COVID-19 pandemie beïnvloeden. Sommige kinderen zullen er mee worstelen, de pandemie ervaren als een crisis zonder einde, waar andere kinderen zullen juist bloeien, de situatie te boven komen en groeien.”
Welke factoren beïnvloeden hoe veerkrachtig je bent?
Brian: “Er zijn verschillende modellen in de academische literatuur, maar de meeste komen neer op een combinatie van beschermende en risicofactoren. Beschermende factoren zijn zaken zoals optimisme, zelf-effectiviteit, sociale steun en vertrouwen. De hoofdzakelijke risicofactoren voor jeugdweerbaarheid centreren zich rond emotieregulatie, zoals hoe snel iemand overstuur is en hoe lang het kind nodig heeft om af te koelen zodra dat gebeurd is.
Op welke manieren kunnen kinderen ‘copen’?
Ruth: “Wanneer we het hebben over coping, dan doelen we op hoe iemand omgaat met problemen en moeilijkheden. Een belangrijk aspect van adequaat copinggedrag is flexibiliteit – elke situatie of uitdaging vraagt een eigen aanpak. Die aanpak durven we wel eens typeren in drie manieren van omgang. Een eerste belangrijke manier voor ons om ergens mee om te gaan is door sociale steun te zoeken, door gebruik te maken van een uitlaatklep, troost te zoeken of advies te vragen. De meeste kinderen zoeken vrienden of ouderfiguren op om hun moeilijkheden mee te delen, vragen om knuffels of troost of advies. Een tweede belangrijke manier voor ons om ergens mee om te gaan is om constructief oplossingen te bedenken, zeg maar de voor- en nadelen af te wegen en met een ‘plan de campagne’ te komen. Ben je thuis op een regenachtige dag: met welke creatieve oplossingen zal een kind aankomen om zichzelf bezig te houden? Uiteraard, voor jonge kinderen is dit uitdagender dan voor oudere kinderen, aangezien de capaciteit om ideeën te genereren en voor- en nadelen af te wegen zich door de tijd heen ontwikkelt.
Een derde belangrijke manier voor ons om te copen, is het vermijden van lastige situaties of gevoelens of gedachten die te maken hebben met die situatie. Vermijding wordt vaak beschouwd als ‘slecht’ copen, zoals het negeren van kiespijn niets oplost op de lange termijn. Echter op de korte termijn hoeft vermijding niet per se als slecht beschouwd te worden. Als kinderen bij zichzelf merken dat ze van streek raken tijdens het kijken van het nieuws of wanneer ze met vrienden videobellen en het lastig vinden dat ze niet face-to-face kunnen afspreken, kan het helpend zijn om die activiteiten te vermijden en zichzelf afleiden met activiteiten die ze wel leuk vinden, een adequate manier zijn om stress en angst te minimaliseren.”
Hoe groot kunnen deze consequenties zijn na verloop van tijd?
Brian: “Zoals net vermeld afhankelijk van een kind’s huidige coping strategieën en niveau van veerkrachtigheid, kan het variëren tussen (worst-case scenario) langdurige werkeloosheid, drugsverslaving, lagere inkomsten tot (best-case scenario) kinderen die groeien en bloeien door deze crisis. Dit laatste concept heet posttraumatische groei. Sommige kinderen kunnen de huidige strijd aangrijpen om sterker te worden en te groeien.”
Wat is er precies nodig om die jonge mensen te bereiken en ondersteunen?
Brian: “Een sterke focus op coping en veerkrachtigheidsprogramma’s voor kinderen en volwassenen. Als we een maatschappij willen bouwen die beter met zulke toekomstige negatieve gebeurtenissen om kan gaan, dan zijn coping en veerkrachtigheidsprogramma’s nodig. Deze specifieke vaardigheden (coping en veerkrachtigheid) moeten expliciet worden aangeleerd, omdat er niet verondersteld kan worden dat ze geleerd worden als zijnde een bijwerking van reguliere scholing of andere ondersteuningsprogramma’s. De academische literatuur is vrij helder, “these skills need to be taught, they cannot be just caught.”
Ruth: “School of naschoolse programma’s vormen een ideale setting om coping en veerkrachtigheid aan te leren. Hoewel de huidige pandemie een grote belasting vormt voor het onderwijs, biedt het ons ook een belangrijke kans om coping en veerkrachtigheid op de (opvoed)agenda te zetten. De huidige pandemie heeft een impact op ons allemaal, jong en oud en vormt daardoor een belangrijk leermoment. We kunnen praten over hoe elk van ons omgaat met de huidige omstandigheden, leren welke coping strategie onze voorkeur heeft en leren hoe je het best moeilijkheden tegenwicht biedt of veerkrachtigheid opbouwt zodat we het volgende obstakel kunnen tackelen.”
Is er iets dat jonge mensen zelf kunnen doen om de negatieve impact te beperken?
Brian: “Ik denk dat als we kijken naar de bouwstenen voor coping en veerkrachtigheid, dat het belangrijk is dat kinderen sociale ondersteuning zoeken, een vertrouwd persoon hebben om mee te praten, en blootstelling aan negatieve input beperken (de media bijv.), dagelijkse doelen stellen en proberen om zich eraan te houden, activiteiten vinden die ze kunnen doen zodat ze plezier hebben en succesvol zijn (bijv. een online challenge met hun vrienden).”
Zijn er kansen voor jonge mensen gedurende deze crisis, en zo ja, welke?
Brian: “Ja, als sommige van de bovenstaande activiteiten gewoontes worden, zoals het stellen van doelen om anderen te verbinden, dan zijn dit de bouwstenen voor veerkrachtigheid. Bijvoorbeeld, bij mijn werk met het Schotse voetbalteam, Hibernian, leren ze kinderen die thuis zijn om kleine doelen te stellen en te behalen. Dit is een goede kans om kinderen nu te helpen, maar als het een gewoonte wordt kunnen deze kinderen nog succesvoller worden in de toekomst.”
Ruth: “Geconfronteerd worden met strijd en er sterker uit komen, is een leerrijke ervaring. Als kinderen kunnen dealen met weken van COVID-19, is het waardevol voor hen om erg te hebben in hun eigen kracht. “Het is mij gelukt, zelfs toen het lastig werd”. De volgende keer dat er zich een uitdaging of negatieve gebeurtenis voordoet, dan zullen ze zich herinneren hoe ze met corona zijn omgegaan, welke manieren van coping bij hen werkte en wat niet werkte, en voelen ze zich hopelijk ‘empowered’ door hun voorgaande successen.
Researchers
Dr. Brian P. Godor is een assistent professor in Educational Sciences aan de Erasmus University Rotterdam. In zijn onderwijs benadrukt hij leertheorieën, docent-competenties en assessment. Zijn onderzoek focust op psychosociale ontwikkeling van kinderen, in het bijzonder veerkrachtigheidstheorie en sport-gebaseerde ‘positive-youth-development’.
Dr. Ruth Van der Hallen is een assistent professor Klinische Psychologie aan de Erasmus University Rotterdam, en is daarnaast psychodynamisch psycholoog/psychotherapeut. In haar onderzoek focust ze op coping, trauma en de nasleep van trauma.
Vital Cities and Citizens
Met het Erasmus Initiative Vital Cities and Citizens wil de Erasmus Universiteit bijdragen aan de kwaliteit van leven in stedelijke gebieden. In vitale steden kunnen de inwoners hun levensdoelen bereiken door educatie, zinvol werk en deelname aan het publieke leven. De vitale stad is een platform voor creativiteit en diversiteit, een veilige ontmoetingsplaats voor verschillende sociale groepen. De betrokken onderzoekers focussen zich op een van de volgende subthema’s:
- Onderzoeker
- Onderzoeker
- Contact
- Gerelateerde links
- Studenten Erasmus Universiteit steunen leerlingen op afstand met huiswerk en de Nederlandse taal