Om sociale ongelijkheid in participatieprocessen te verminderen, onderzocht dit project hoe publieke professionals burgerparticipatie op maat kunnen vormgeven. We richtten ons op twee buurten in Rotterdam die experimenteren met vernieuwende vormen van buurtparticipatie en bestuur.
In dit project stond maatwerk in burgerparticipatie centraal. We gingen uit van het idee dat ambtenaren participatieprocessen beter kunnen afstemmen op de leefwereld van verschillende groepen inwoners, met uiteenlopende achtergronden, wensen en behoeften.
Maatwerk in de praktijk
Uit het onderzoek bleek dat ambtenaren al vaak maatwerk toepassen. Zo kreeg het ene bewonersinitiatief vooral ruimte en ondersteuning op afstand, terwijl een ander juist meer sturing en praktische hulp ontving. Dit gebeurde meestal op een intuïtieve en onbewuste manier.
Wat beïnvloedt maatwerk?
Met het project brachten we deze kennis expliciet in beeld. We zagen dat de beelden die ambtenaren hebben van bewoners – bijvoorbeeld over hun macht of verdienstelijkheid – invloed hebben op hoe die bewoners worden betrokken. Ook ontdekten we dat verschillende ideeën over maatwerk, zoals effectiviteit van beleid, actief burgerschap en sociale rechtvaardigheid, een rol spelen in keuzes voor een specifieke aanpak. Deze inzichten laten zien hoe participatiepraktijken ongelijkheid soms in stand houden, maar ook waar kansen liggen voor vernieuwing.
Van inzicht naar hulpmiddelen
Op basis van deze bevindingen ontwikkelden we praktische hulpmiddelen (tools). Deze helpen professionals om zich bewust te worden van hun aannames en houding, en om hierover in gesprek te gaan. De tools geven daarnaast concrete handvatten om participatieprocessen effectiever, inclusiever en rechtvaardiger te maken.
Projectduur: januari 2023 tot maart 2025
Opbrengsten van dit onderzoek voor gemeenten
Interview met onderzoekers
Vivian Visser, MSc.Post-doc onderzoeker, project manager
E-mailadres
Mike Holleman MSc.Onderzoeker
E-mailadres
Roos Keller MSc.Onderzoeker
E-mailadres
Prof. dr. Arwin van BuurenAcademic director, member sounding board (SB)
E-mailadres
Prof. dr. Kim PuttersAcademic director, member SB
E-mailadres
Prof. dr. Willem de KosterSupervisor
E-mailadres
Dr. Lieke OldenhofSupervisor
E-mailadres
Energietransitie in Rotterdam
In deze video vatten Arwin van Buuren, Jitske van Popering-Verkerk en Vivian Visser de bevindingen en aanbevelingen van hun onderzoek naar de energietransitie in Rotterdam samen. Ze bespreken de noodzaak om te differentiëren in participatieaanpakken (zie minuut 7.24-8.50).
In dit project werken we samen met professionals van GovernEUR, het ministerie van Infrastructuur en Water (Kennisknooppunt Participatie), Berenschot, Kenniswerkplaats Leefbare Wijken en de gemeente Rotterdam.